کتاب موسی و یکتاپرستی

توضیحات

کتاب موسی و یکتاپرستی (به آلمانی: Der Mann Moses und monotheistische Religion) کتابی است که زیگموند فروید در سال ۱۹۳۹ درباره ی یکتاپرستی نوشت و در همان سال به انگلیسی ترجمه شد. فروید در این کتاب احتمال عبرانی نبودن موسی را مطرح ساخته و می‌نویسد موسی اشراف زاده‌ای مصری بوده که احتمالاً پیرو آخناتون یکتاپرست مصر باستان بوده باشد.

کتاب از سه بخش تشکیل شده و بخشی از کارهای فروید در ارتباط با تئوری روانکاوی به منظور ارائه فرضیاتی در مورد رخدادهای تاریخی به شمار می‌رود. فروید قبلاً هم از این تئوری در کتاب دیگرش به نام توتم و تابو استفاده کرده بود.

محروم کردن قومی از انتساب به فردی که به عنوان برجسته ترین فرزند خویش گرامی اش می دارد، کار دلپذیری نیست و کسی با رضای خاطر به این امر تن در نمی دهد. بااین همه هیچ ملاحظه ای نمی تواند به نام مصالح ملی موهوم، مرا به چشم پوشی از حقیقت وادارد. به خصوص که هیچ چیزگواه آن است که ایضاح نکته ای از یک مساله می تواند مجموع واقعیت ها را آشکار گرداند.

بخشی از کتاب موسی و یکتاپرستی

موسی، مردی که برای قوم یهود نجات دهنده بود و شرایع و کیش خود را به آن قوم آموخت، به زمان هایی آن چنان دوردست تعلق دارد که بی درنگ این سوال پیش می آید آیا واقعاَ باید او را شخصیتی تاریخی یا چهره ای افسانه یی به شمار آورد.

در صورت تاریخی بودن چنین شخصیتی؛ باید زمان او قرن سیزدهم یا شاید چهاردهم پیش از میلاد دانست. درباره وی جز آن چه از کتب مقدس و روایات مدون یهودیان به دست می آید، اطلاعات دیگری در اختیار نداریم.

هرچند نمی توان یقیین حاصل کرد، ولی اغلب مورخان در این نکته توافق دارند که موسی واقعاَ وجودداشته و مهاجرت از مصر که با نام او در پیوند است، وقوع یافته. این که گفته اند، اگر فرضیه ی وجود تاریخی او رد می شد، تاریخ حیات اسراییل غیرقابل فهم می شد، ادعایی به جاست.

بنابراین دانش امروز، روایات گذشته را با احتیاطی بیش از آنچه در گذشته معمول بود، مورد بررسی قرار می دهد.

آنچه در مورد شخصیت موسی، در درجه اول توجه مارا به خودجلب می کند، نام اوست که عبری موشه تلفظ می شود. پس نخستلازم است ببینیم ریشه و معنی این نام چیست؟

می دانیم گزارش سفر خروج نقل شده که یک شاهزاده خانم مصری، پس از گرفتن نوزادی از آب نیل، او را موسی نامید و دلیل انتخاب این نام را از نظر فقه اللغه عامیانه ای است که با صورت عبری واقعی موشه که نجات بخش معنی می دهد، سازگار نیست.