اهمالکاری از دو بخش «pro» به معنی «جلو»، «پیش» و «در حمایت از» و «crastinus» به معنی«فردا» و «تا فردا» است این اصطلاح برگرفته از واژه لاتین «Procrastinare» است به معنی از سرخود واکردن، به تأخیر انداختن، کش دادن، درنگ کردن از حرکت بازداشتن، یا به تعویق انداختن انجام یک تکلیف.
از این اصطلاح، بهعنوان یک عادت بد و مشکلی رفتاری یادشده که بسیاری از بزرگسالان در کارهای روزانه خود تجربه میکنند بهویژه در تکالیفی که بایستی بهصورت معمول انجام شوند.
در تعریف اهمالکاری مینویسند اهمالکاری، ویژگی یا نقصی رفتاری است که به شکل عقب انداختن یک تکلیف و یا یک تصمیمگیری نمایان میشود.
تحقیقات نشان میدهند که اهمالکاری تأثیر منفی روی سلامتی و بهداشت و رضایت از زندگی اقشار مختلف دارد.
اهمالکاری تحصیلی یکی از معضلات شایع در دوران تحصیل است و تبعات منفی زیادی به همراه دارد؛ اینگونه به نظر میرسد که دو سیستم فعالکنندهی رفتاری و بازدارندهی رفتاری در اهمالکاری تحصیلی نقش ایفا میکنند.
امروزه این امر مسلم گشته است که مولد بودن، فعال بودن و به انجام رساندن تکالیف از نرمهای بسیار ارزشمند هستند، درحالیکه به تعویق انداختن کارها و اهمالکاری تخطی مستقیم از هنجارهای مقبول انجام امور است.
اهمالکاری بهعنوان یک صفت نامطلوب و منفی، بخش جداییناپذیر و طبیعی رفتار تمامی انسانها است؛ اما زمانی که این رفتار بهصورت مستمر تکرار میشود و به شکل عادت درمیآید میتواند دردسرساز باشد.
پیشایندهای اهمالکاری
خودکارآمدی، اهداف بیرونی، ارزش تکلیف، اضطراب امتحان و کمالگرایی اشاره کرد. تحقیقات نشان میدهند که اهمالکاری تأثیر منفی روی سلامتی و بهداشت و رضایت از زندگی اقشار مختلف دارد.
پیامد منفی در محیطهای آموزشی و تحصیلی نیز، در گسترهای از عملکرد تحصیلی پایین نمرات پایینتر و شرکت غیرفعال در کلاسها و بحثها، رضایت پایین از عملکرد و شکست تحصیلی و حتی اضطراب عمومی بالاتر گزارششده است.
اهمالکاری تحصیلی
اهمالکاری تحصیلی ایجاد تأخیر ارادی در انجام یک تکلیف تحصیلی در چارچوب زمانی مورد انتظار یا مطلوب تعریف میشود، علیرغم اینکه فرد به دلیل تأخیر انتظار بدتر شدن ارزیابی یا نتیجه را دارد.
دانشجویانی که اهمالکاری تحصیلی دارند تکالیف خود را تا دقیقه آخر و زمان امتحانات به تأخیر میاندازند؛ و در ضرب العجل فرارسیده با انبوهی از تکالیف ناقص و فشار زمان مواجه میشوند.
اهمالکاری تحصیلی را یک عامل ناتوانکننده میدانند که ارتباط زیادی با دستاوردهای اندک دانشگاهی، اضطراب و عزتنفس اندک دارد. در ادامه به بررسی عوامل تأثیرگذار بر اهمالکاری تحصیلی و نقش انگیزش بر آن میپردازیم.
در سالهای اخیر، تعلل ورزی تحصیلی بهعنوان نوعی نقص در خودتنظیمی در معنای ناتوانی فرد در کنترل افکار، هیجانات، عواطف و عملکرد مطابق با معیارهای موردنظر خود مطرحشده است.
در برخی پژوهشها به این نتیجه رسیدهاند که میزان شیوع بسیار بالا است. ازآنجاییکه دانش آموزان اهمالکار، اغلب در کلاس درس و محیط مدرسه مورد استقبال دیگر دانش آموزان و نیروهای آموزشی و پرورشی قرار نمیگیرند، به نظر میرسد در این افراد، حس تنهایی نیز وجود داشته باشد.
از مصادیق اهمالکاری، اهمالکاری در موقعیتهای آموزشی است. این مسئله در بین دانشجویان، پدیدهای شایع است. در میان دانشجویان دو نوع تأخیر در انجام تکالیف تحصیلی مشاهده میشود. یک نوع آن تأخیر هدفمند، برنامهریزیشده و متفکرانه است. برای مثال، هنگامیکه دانشجویان مجبورند، به نقل از گرانول، پاتریک و فریس تکالیف بسیاری را همزمان به اتمام برسانند، برخی تکالیف مهم را اولویتبندی میکنند.
نوع دیگر آن تأخیر غیرمنطقی، خودشکنانه و آسیبزاست که این نوع تأخیر بهعنوان اهمالکاری تحصیلی شناختهشده است. اهمالکاری تحصیلی بهصورت تأخیر عمدی در انجام امور مرتبط بامطالعه نظیر خواندن، نوشتن مقالات و مطالعه برای امتحانات آشکار میشود گرانکل و همکاران،92 19 اهمالکاری تحصیلی تمایلی غیرمنطقی برای به تعویق انداختن امور در شروع، یا کامل کردن یک تکلیف درسی است که فراگیران باوجود قصد انجام فعالیت تحصیلی در زمان مشخص، انگیزهی کافی برای انجام آن را ندارند.
درنتیجه درانجام کامل تکالیف در چارچوب زمانی مطلوب و مورد انتظار با شکست مواجه میشوند.
خطمشی نخست با محوریت ارتباط اهمالکاری با عملکرد قبلی و اتمام هدف و خطمشی دوم با نگاهی به ارتباط، بین اهمالکاری و عوامل شخصیتی همچنین، اهمالکاری با دو نوع الگوی اصلی شخصیت مرتبط دانسته شده است:
مدل سه عاملی برونگرایی، روانپریشی و روان رنجور خویی آیزنک و مدل پنج عاملی روان رنجور خویی، برونگرایی، باز بودن به تجربه، مسئولیتپذیری و توافق پذیری. تحقیقات اخیر دربارهی ارتباط بین اهمالکاری و صفات شخصیتی، مدل پنج عاملی کاستا و مک کری را موردتوجه قرار دادهاند.
اهمالکاری رفتاری ناسازگارانه است که پیامدهای شناختی و هیجانی منفی دارد افراد اهمالکار هر بار تصمیم میگیرند که کارهای خود را تا آخرین لحظات به تعویق نیندازند، افراد روان رنجور در مواجهه با تکالیف احساس میکنند در انبوهی از تکالیف غرقشدهاند و فعالیتهای کماهمیت آنها را گیج کرده است، چیزی که ممکن است باعث اهمال در تصمیمگیری شود. همچنین، افرادی که مسئولیتپذیری کمی دارند در انجام فعالیتهایشان اهمال میکنند.
همینطور، چنانچه افراد کمالگرا احساس کنند تمام شرایط لازم برای انجام کار فراهم نیست و یا ممکن است با کمبود وقت روبهرو شوند، هرگز کار خود را شروع نمیکنند.
این امر میتواند موجب نارضایتی در فرد شود، زیرا تعلل زیاد در شروع کارها یا پذیرش مسئولیتها و طفره رفتن از انجام امور، مشکلات بسیاری برای آنان ایجاد میکند و موجب میشود زمان زیادی از دست بدهند.
این مسئله میتواند باعث افت کیفیت در عملکرد و فعالیتها شود. بنابراین به نظر میرسد اهمالکاری تحصیلی معلول برخی از عوامل است که شناسایی آنها جهت مقابله با آن لازم و ضروری است.
افرادی که بیشتر بتوانند رفتارهایشان را درونی کنند، احساس خودمختاری بیشتری را به دست میآورند در تحقیق طولی نشان داده شد که برخورداری از خودمختاری بالا رابطهی مثبت معناداری با پایداری طولانیمدت در انجام و به ثمر رساندن برنامههای تحصیلی دارد.
دانشآموزانی هم که اهمالکاری دارند، در آغاز و همچنین در مداومت در پیگیری هدفهای تحصیلیشان ناتواناند که نمودی از ضعف در خودتنظیمی در آنها است.
انگیزش پیشرفت
یکی از عواملی که با انگیزش پیشرفت ارتباط دارد اهمالکاری است دانشآموزانی که اهمالکاری بالایی دارند دارای انگیزش پیشرفت پایینتری هستند.
شیوع
اهمالکاری یکی از شایعترین مشکلات در سطوح مختلف فرهنگی اجتماعی است که به تمایل غالب فراگیران برای به تأخیر انداختن فعالیتها و هدف و برنامههای زندگی اشاره دارد تا آنجایی که عملکرد بهینه را تحت تأثیر قرار میدهد و سبب مشکلات بسیاری میشود و بهعنوان مانعی برای موفقیت؛ کمیت و کیفیت یادگیری را کاهش میدهد.
نتایج برخی پژوهشها فراوانی اهمالکاری در دانشجویان را ۸۰ تا ۹۵ درصد تخمین زدهاند که از آن میان، ۷۵ درصد خود را اهمالکار میدانند.
افزون بر این، نیمی از این ۷۵ درصد نیز همواره به اهمالکاری مشغولاند. ظاهراً این درصدها رو به افزایش و تا ۹۵ درصد افزایشیافته است.
بهگونهای که به نظر میرسد حدود ۲۵ درصد از دانشجویان اهمالکاری مزمن دارند و در امتحانها نیز نمره کم میگیرند.
برخی دیگر پژوهشها شیوع اهمالکاری مزمن را تا ۲۳ درصد گزارش کردهاند. به نظر میرسد ناراحتی درون ذهنی دانشجویان که به گونه معمولاً با اضطراب همراه است ناشی از اهمال و به تأخیر انداختن وظیفه است.
مطالعات انجامشده حکایت از شیوع بالا در اقشار مختلف، بهویژه جوانان و نوجوانان دارد. او زر، دمیر و فراری نشان دادهاند که اهمالکاری حدود 40 تا 95 درصد محیطهای آموزشی را دربرمی گیرد و در پژوهشی دیگر چنین گزارششده که 70 درصد دانشجویان و 20 درصد مردم عادی دارای تمایلات اهمالکاری هستند.
اوزر و ساکس نیز در پژوهش خود به این نتیجه رسیدهاند که 38 درصد دانشجویان، شدیداً اهمالکار هستند.
مطالعهی کتاب راهنمای درمان اهمالکاری را هم به شما پیشنهاد میکنیم.