عوامل پزشکی مؤثر در عملکرد جنسی

عوامل پزشکی مؤثر در عملکرد جنسی شامل موارد زیر هستند:

بیماری قند، بیماری قلبی، سرطان و مولتیپل اسکلروزیس (MS) بیماری‌هایی هستند که در بیش‌تر مواقع مستقیم بر عملکرد جنسی تأثیر می‌گذارند.

تأثیر این بیماری‌ها می‌تواند متفاوت باشد اما در بیش‌تر مواقع به آرامی در طول زمان خود را نشان می‌دهند. هم‌چنین ممکن است تأثیر این بیماری‌ها بر عملکرد جنسی تا حدى یکسان نباشد. عملکرد جنسی در برخی مواقع بهنجار و در مواقع دیگر رضایت‌بخش نیست.

مورد توجه درمانگر:

وقتی مراجعی به دنبال علت مشکل جنسی‌اش می‌گردد، ممکن است سفت‌وسخت بر این باور باشد که مشکل او یک علت دارد. این موضوع به ویژه در مورد مردانی که متقاعد شده‌اند که مشکل آن‌ها درنتیجه‌ی عامل پزشکی است صادق است.

با این حال به چنین مردی گفتن اینکه او کاملاً سالم است و مشکل او پزشکی نیست، مراجع را چندان آسوده نمی‌کند. امید او آن است که مشکل پزشکی باشد و بنابراین عیب از خود مرد نیست و اینکه این مشکل با خوردن یک قرص یا روش ساده پزشکی دیگر می‌تواند رفع شود.

در چنین مواردی مهم آن است خاطرنشان نماییم که نبود عوامل پزشکی مؤثر در عملکرد جنسی خبر خوشی است. همه‌ی مردان نسبت به مداخله در مورد واکنش جنسی‌شان حساس هستند. این کار آن‌ها را نابهنجار جلوه نمی‌دهد یا به معنی آن نیست که دارای مشکل روانی هستند.

هم‌چنین مهم آن است خاطرنشان کنیم که عوامل پزشکی مؤثر در عملکرد جنسی فقط در مورد همسر او تأثیر نمی‌گذارد. بلکه تمام موقعیت‌ها را دربرمی‌گیرد.

چنانچه یک پاسخ جنسی مانند؛ تحریک جنسی، نعوظ یا رسیدن به اوج لذت جنسی بتواند در جریان مستروبیشن، رابطه جنسی در دیگر موقعیت‌ها یا در هنگام خواب اتفاق بیفتد، احتمال علت پزشکی وجود ندارد و به طور مسلم تنها علت هم نخواهد بود.

بیماری یا حالت‌های جسمی دیگر که به طور مستقیم بر عملکرد جنسی تأثیر نمی‌گذارند، در هر حال ممکن است «مانعی بر سر راه» باشند.

احساس‌های منفی که در اثر مشکلات جسمی ایجاد شوند ممکن است میل جنسی را از بین ببرند. هم‌چنین ممکن است عوامل جسمی باعث شود فردی احساس کند جذابیت ندارد، یا اعتمادش کم است.

داروهای تجویزشده

داروهای تجویزشده غالباً با مشکلات جنسی ارتباط دارند. با این حال داروها هر فردی را به طور متفاوتی تحت تأثیر قرار می‌دهند. هرچند نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم کدام داروها در زندگی جنسی فرد مانع ایجاد خواهند کرد، انواع خاصی از داروها بیش‌تر از معمول با مشکلات جنسی مرتبط هستند.

با این حال برخی افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند، متوجه بهبود در زندگی جنسی خود شده‌اند، این داروها عبارت‌اند از:

• داروهای ضد افسردگی، در گزارش‌ها آمده است به ویژه داروهای مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRIs) موجب آثار جانبی جنسی هم در مردان و هم در زنان می‌شود.
• داروهای ضد روان‌پریشی که در درمان بیماری‌های روانی همچون اسکیزوفرنی و پارانونیا مورد استفاده قرار می‌گیرند، با اختلالات جنسی در زنان و مردان رابطه دارد.
• شایع است که داروهای ضد فشارخون در مردان موجب اختلالات جنسی می‌شود، هرچند در این مورد مطالعات تحقیقی کنترل‌شده‌ی کمی انجام شده است. همچنین گزارش‌های اندکی درباره‌ی تأثیر این داروها روی عملکرد جنسی زنان در دست می‌باشد.

مورد توجه درمانگر:

مراجعانی که پس از مصرف یک دارو مبتلا به اختلالات جنسی می‌شوند، قبل از اینکه داروی خود را قطع کنند، باید با پزشک خود صحبت کنند.

داروهای خیابانی

بیش‌تر افراد تصور می‌کنند که داروهای خیابانی عملکرد جنسی را بهبود می‌بخشد، اما حقیقت آن است که بیشتر آن‌ها مانع عملکرد جنسی هستند. گزارش‌های مثبت و منفی موجود درباره‌ی تأثیر ماری‌جوانا، کوکائین و هروئین بر روی عملکرد جنسی است.

الکل

تأثیر الکل بر عملکرد جنسی به مقدار الکل مصرف‌شده، سابقه‌ی مصرف الکل در فرد و اینکه فرد چه مقدار الکل را می‌تواند تحمل کند بستگی دارد.

الکل هم دارای تأثیر حاد (کوتاه‌مدت) هم تأثیر مزمن (بلندمدت) است.

آثار کوتاه‌مدت الکل ممکن است شامل بازداری‌زدایی (که ممکن است به‌نوبه‌ی خود موجب افزایش میل جنسی شود) باشد. هر چه فرد الکل بیش‌تری مصرف کند، احتمال اینکه عملکرد جنسی او کاهش یابد بیش‌تر است، ممکن است به مردان نعوظ و به زنان رسیدن به اوج لذت جنسی دست ندهد.

سوءمصرف طولانی‌مدت الکل می‌تواند آثار بلندمدت داشته باشد، بیماری کبدی و آسیب به بیضه‌ی مردان می‌تواند موجب افت سطح تستوسترون شود. کاهش سطح تستوسترون ممکن است موجب از دست دادن میل جنسی و مشکلات نعوظ گردد.

چنانچه هورمون‌های زنانه در مردان افزایش یابد ممکن است موجب بزرگ شدن پستان در مردان شود. زنان الکلی ممکن است در رسیدن به اوج لذت جنسی مشکل داشته باشند و قاعدگی در آن‌ها نامنظم شود و در حامله شدن دچار مشکل شوند.

مشکلات جنسی پس از ترک الکل یا مواد

بیش‌تر مردان و زنانی که سوءمصرف الکل و مواد را ترک می‌کنند، غالباً به دلیل افزایش در آگاهی‌شان دارای مشکلات جنسی می‌شوند.

آن‌ها ممکن است توجه خود را بیش‌تر بر عملکرد جنسی معطوف نمایند و این تمرکز باعث کاهش لذت جنسی شده و در نتیجه در فرایند جنسی موانع بیش‌تری ایجاد نماید.

چنانچه فردی برای مقابله با اختلالات جنسی مواد مصرف کرده باشد، با ترک مواد فرد با کمال تأسف درخواهد یافت که اختلال جنسی هم چنان پابرجاست.

مورد توجه درمانگر:

هر کسی که در هنگام بهبودی از الکلیسم یا سوءمصرف مواد با مشکلات جنسی روبرو می‌شود معمولاً این مشکلات موقتی هستند.

هم‌چنین این فرد می‌تواند با کمک همسری حمایتگر، بر مشکل خود فایق آید. مشاوره‌ی تخصصی با یک پزشک یا درمانگر نیز می‌تواند در فرآیند درمان به هدایت برخی افراد کمک کند.

انسان‌ها از گذشته‌های دور به دنبال تقویت‌کننده‌های جنسی – غذا یا دارو بوده‌اند که گفته می‌شود میل و لذت جنسی هر فردی را افزایش می‌دهند. هیچ دلیلی در دست نیست که غذا یا دارو یا ویتامین تأثیر «تقویت‌کننده» بر میل جنسی انسان‌ها داشته باشند.

با این حال چند قلم دارو که عوامل پزشکی مؤثر در عملکرد جنسی هستند که به مردان کمک می‌کند حالت نعوظ را حفظ کنند، وجود دارد. ویاگرا (سیلدنافیل سیترات)، سیالیس (تادالافیل) و لویترا (واردنافیل HCL) تحت آزمایش تحقیقی دقیقی قرار گرفته‌اند و معلوم شده است دارای تأثیر مثبت بر روی مردانی است که مبتلا به مشکلات نعوظ هستند.

با این حال این داروها تمایل جنسی را افزایش نمی‌دهند و تنها توانایی مردان را در حفظ نعوظ افزایش می‌دهند. توجه داشته باشید نعوظ، با استفاده از این داروها وقتی اتفاق می‌افتد که آن موقعیت به طور طبیعی موجب بروز نعوظ شود مانند داشتن رابطه‌ی جنسی با همسر یا در هنگام مستروبیشن.

مورد توجه درمانگر:

هرچند مصرف این داروها معمولاً خطری ندارند، دارای برخی عوارض جانبی در تعداد کمی از مردان هستند که آن را مصرف می‌کنند.

ممکن است موقتاً دچار برافروختگی صورت، سردرد، گرفتگی بینی و دید آبی‌رنگ شوند. همه‌ی این‌ها عوارض جانبی بی‌ضرری هستند اما ممکن است موجب پریشانی و آزردگی شوند.

یکی از شدیدترین عوارض جانبی این داروها وقتی است که همراه داروهای نوعی از بیماری‌های قلبی مصرف شود و فشارخون را به‌شدت پائین بیاورد. هنگام استفاده از این دارو همواره باید با یک پزشک مشورت کرد.

هر بیماری مزمن ممکن است فرد را ملزم نماید که در زندگی جنسی‌اش تغییراتی ایجاد نماید. هر فرد ممکن است مجبور باشد روش‌های مختلف جنسی را پیش از آنکه به روش قابل‌قبول‌تر و ارضاکننده‌تری دست یابد، مورد آزمایش قرار دهد.

در بیش‌تر مواقع فرد تا هنگام کاهش درد و ناراحتی‌اش به میزانی که برایش قابل تحمل باشد از رابطه‌ی جنسی دست برمی‌دارد. هر فرد نه تنها مجبور است به زندگی با بیماری مزمن خود را تطبیق دهد بلکه هم‌چنین باید با دیگر تغییرات در روش زندگی و مسائلی همچون افسردگی و اضطراب به مقابله برخیزد.

تأثیری که بیماری مزمن بر زندگی جنسی هر فرد می‌گذارد به چند چیز بستگی دارد، از جمله میزان رضایت از رابطه‌ی جنسی قبل از بیماری و میزان انعطاف‌پذیری فرد در روش‌های ارتباط جنسی‌اش.

برای کسی که زندگی جنسی خوبی نداشته یا نسبت به رابطه‌ی جنسی از دید بازی برخوردار نبوده است، به احتمال زیاد چنین فردی علاقه‌ی کمی به رابطه‌ی جنسی نشان خواهد داد یا ممکن است به طور کلی از رابطه‌ی جنسی دست بردارد.

فردی که دید بازی نسبت به رابطه‌ی جنسی دارد قادر خواهد بود با عوامل پزشکی مؤثر در عملکرد جنسی بهتر کنار بیاید، زیرا او بیش‌تر تمایل خواهد داشت به دنبال لذت جنسی از روش‌های مختلف باشد.

کتاب رویکرد حل مسئله در درمان مشکلات جنسی (Enhancing sexuality a problem-solving approach to treating dysfunction)، نوشته جان وینکس، ترجمه عطااله محمدی، انتشارات ارجمند