آلبرت الیس

آلبرت الیس در 27 سپتامبر 1913 (5مهر 1292)در پتیزبورگ پنسیلوانیا متولد شد و در نیویورک سیتی، واقع در ایلات متحده آمریکا پرورش یافت. مدرک کارشناسی خود را از سیتی کالج نیویورک دریافت کرد. سال 1943 کارشناسی ارشد و در سال 1947 دکترای روانشناسی بالینی را از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کرد.  در آن زمان همچنان علاقه شدیدی به نظریه فروید داشت. پس از یک دوره آموزشی دیگر در آزمون رورشاخ ایمان او به نظریه روان تحلیل گری رو به افول نهاد. از بین روانشناسان هورنای، آدلر، فروم و سالیوان بیشترین تأثیر را بر او گذاشتند.

آلبرت الیس در سال 1943 به‌طور خصوصی به روان‌درمانی، مشاوره خانوادگی و ازدواج و درمان امور جنسی اشتغال ورزید؛ و در آن زمان‌ها شروع به ساختن آزمون‌های کاغذ و مدادی کرد. در میان تمام آزمون‌های موجود او آزمون MMPI را بهترین آزمون می‌دانست. در سال ۱۹۵۳ او به‌کلی از روان تحلیل گری فاصله گرفت و خود را درمانگر عقلانی نامید.

آلبرت الیس بنیان‌گذار درمان منطقی هیجانی است، شکل اولیه درمان‌های شناختی که امروزه رایج‌اند. در سال‌های بعد، آلبرت الیس نظریه‌اش را درمان رفتاری هیجانی منطقی (REBT) نامید. آلبرت الیس با آگاهی از ضعف و ناکارآمدی روان تحلیل گری فرویدی، در سال 1953 از آن فاصله گرفت و خود را درمانگر منطقی نامید. در سال 1955، آلبرت الیس REBT را به جامعه روان شناسی معرفی کرد و مسیر روان‌درمانی را عوض کرد. مبنای این رویکرد جدید پذیرش مراجع و اقدام وی بر مبنای این پذیرش بود که بسیاری از افکارش غیرمنطقی هستند. REBT رویکرد جامعی به مباحث روان‌شناختی و مشکلاتی است که با جنبه هیجانی و رفتاری آشفتگی‌های انسان مواجه می‌شود و تأکیدش بر نحوه تفکر افراد است. REBT به انسان‌ها کمک می‌کند تا کنترل سرنوشت هیجانی‌شان را به دست‌گیرند. این رویکرد به مردم می‌آموزد چگونه افکار و رفتار مخربشان را تحلیل کرده و تغییر دهند. جنبه اصلی REBT جنبه نامشروط خود، دیگران وزندگی است.

آلبرت الیس بر سایر حوزه‌ها مثل آموزش‌وپرورش، سیاست، تجارب و فلسفه نفوذ چشمگیری داشته است. آلبرت الیس در مورد مشکلات جاری جهان مثل تروریسم و تسلیحات هسته‌ای مطالب زیادی نوشته است. از سال 1954 دکتر الیس، شروع به تدریس رویکرد جدیدش کرد. به‌این‌ترتیب نخستین رویکرد شناختی-رفتاری در سال 1957 متولد گردید. رویکردهای شناختی-رفتاری همه بر این باورند که درمانگر به افراد کمک می‌کند که رفتار و افکارشان را تغییر دهند تا مشکلات روان‌شناختی‌شان را برطرف کنند.

در سال 1959، آلبرت الیس یک سازمان علمی و غیرانتفاعی به‌منظور آموزش اصول زندگی منطقی تأسیس کرد و در سال 1960 در گردهمایی سالانه انجمن روان‌شناسی آمریکا رویکرد خود را رسماً معرفی کرد. این رویکرد در آن سال با اقبال چندانی مواجه نشد. رویکردی که نه روح تحلیلی روانکاوی را داشت و نگاه عینیت‌گرایی رفتاری را و بر نقش شناخت تأکید می‌ورزید و با بی‌مهری زیادی مواجه شد. آلبرت الیس علی‌رغم مقاومت‌های جامعه علمی، موسسه غیرانتفاعی خود را اداره می‌کرد و این موسسه پس از حدود ده سال از سوی بورد ایالت نیویورک به رسمیت شناخته شد.

در سال 1964 آلبرت الیس با سرمایه شخصی‌اش ساختمانی 6 طبقه در خیابان شصت و پنجم در منهتن خریداری نمود. این ساختمان بعدها موسسه آلبرت الیس نامیده شد. الیس در آپارتمانی در طبقه بالای همان ساختمان می‌زیست و با اعطای تمام درآمدهای شخصی‌اش به موسسه از رسالت موسسه حمایت می‌کرد. بیش از پنجاه سال، آلبرت الیس مشهورترین روان شناس در قید حیات جهان، فقط 12000 دلار به‌عنوان حقوق بعلاوه منزل و وعده مراقبت پزشکی مادام‌العمر دریافت کرد. وی می‌توانست با فروش کتاب‌های پرفروشش و هزاران جلسه درمانی فردی ثروتمند شود.

دکتر آلبرت الیس جوایز بزرگی از جوامع حرفه‌ای دریافت کرد. بر اساس بررسی تخصصی انجام‌شده در سال 1983 در میان روانشناسان آمریکا و کانادا، بعد از کارل راجرز، تأثیرگذارترین شخصیت تاریخ روانشناسی معرفی‌شده است. آلبرت الیس در سال 2003 جایزه انجمن درمان منطقی هیجانی رفتاری انگلیس را دریافت کرد.

از سال 2004 آلبرت الیس به دنبال مشکلات جدی جسمی و جراحی‌ها و بستری شدن‌های مکرر هرگز به‌سلامت کامل بازنگشت. بااین‌وجود وی همچنان به کار علمی مشغول بود. تا قبل از سال 2006 و تشدید بیماری‌اش، الیس 16 ساعت در شبانه‌روز کار می‌کرد و به نوشتن کتاب، وییت مراجعان و تدریس اشتغال داشت. حتی وقتی شدیداً بیمار بود، در مرکز توان‌بخشی، جایی که دوران نقاهت را می‌گذرانید، دانشجویانش را به حضور می‌پذیرفت. وی حتی در تخت بیمارستان تدریس خود را ارائه داد. آلبرت الیس جلسه ورک شاپ (workshop) دوساعته‌ای برای دانشجویان بلژیکی که برای عیادتش آمده بودند، برگزار کرد. آلبرت الیس علاوه بر پنومیا، یک حمله قلبی را هم آن روز پشت سر گذاشته بود، اما جلسه را لغو نکرد

آلبرت الیس در سال‌های پایانی عمرش، باوجود ضعف شنوایی به کارش ادامه داد. همسرش، روانشناسی اتریشی به نام دبی جاف، همیشه در کارش یار و یاور آلبرت الیس بود. وی در اجرای ورک شاپ ها به الیس کمک می‌کرد و در مواقع لزوم در پاسخ به سؤالات شنوندگان به الیس کمک می‌کرد و آن‌ها با همدیگر اصول REBT را به گروه‌های کوچک و بزرگ آموزش می‌دادند. شوخ‌طبعی بخش مهمی از فلسفه آلبرت الیس است و وی آن را در چالش‌های زندگی‌اش به کار بسته است و خودش را الگویی برای آموزش چگونگی مواجهه با شرایط ناگوار می‌داند. وی همچنین نویسنده‌ای بی‌نظیر است که در آثارش از نثر آهنگین و طنزآمیز منطقی خود استفاده می‌کند.

به گفته آلبرت الیس اگر روانشناس نبود، علاقه داشت آهنگساز بشود. کتاب «میل جنسی بدون احساس گناه» تغییری در شیوه تفکر مردم در مورد تجربه جنسی فراهم کرد و وی را به یکی از بانیان انقلاب جنسی آمریکا مبدل ساخت. آلبرت الیس بیش از 75 کتاب، 200 کاست صوتی و 1200 مقاله دارد.

آلبرت الیس موقعیت‌های مهمی را در رشته روانشناسی کسب کرد ازجمله ریاست روان شناسان ایالت نیوجرسی و استاد دانشگاه راتجرز و دیگر دانشگاه‌ها. وی رئیس روانشناسی مشاوره انجمن روانشناسی آمریکا و رئیس جامعه مطالعات علمی جنسیت و چند شاخه حرفه‌ای دیگر بود. الیس در 90 سالگی ازدواج سومش را با دبی جاف، کرد و با این کارش خیلی‌ها را شگفت‌زده کرد. وی گفت بعد از چندین سال دوستی، خواست با دبی، ازدواج کند چون او مهربان‌ترین و بخشنده‌ترین زنی است که تاکنون دیده و هم‌چنین زندگی‌اش را وقف تمرین اصول REBT کرده است. آلبرت الیس به حامیانش گفت گرچه چندین ماجرای عشقی در زندگی‌اش داشته، اما دبی را بیش از هر زنی که با وی زیسته یا دوستش داشته، دوست می‌دارد.

دبی شخصاً در واپسین سال‌های عمر از وی مراقبت می‌کرد و اکثر مواقع کنارش بود. وی اواخر عمرش روی سه کتاب کار می‌کرد: زندگینامه‌اش، کتابی در مورد عشق و یک کتاب درسی درزمینهٔ نظریه‌های شخصیت.