شغل (JOB) را میتوان مجموع وظایف و مسئولیتهای مستمر و مرتبطی که در یک سازمان به عنوان یک کار واحد شناخته میشود دانست.
شرح شغل
مقصود از شرح نوشتهای است در مورد آنچه که صاحب شغل انجام میدهد. شیوهای که او این کار را انجام میدهد و شرایطی که در آن شرایط، کار مزبور انجام میشود.
این اطلاعات، به نوبه خود، برای نوشتن ویژگیهای شغل مورد استفاده قرار میگیرد که در آن فهرستی از میزان دانش، تواناییها و مهارتهای لازم برای اینکه کار مزبور به شیوهای بخش انجام شود، تهیه میگردد.
شرح شغل |
· عنوان شغل · محل شغل · خلاصهای از شغل · وظایف · دستگاه، ماشین، ابزار، لوازم و مواردی که از آن استفاده میشود. · رئیس یا مرئوس · شرایط · خطرات موجود |
ویژگیها یا شرایط احراز شغل
شرایط احراز شغل نیز شرح حداقل شرایطی است که متصدی شغل باید دارا باشد تا بتواند با موفقیت از عهده کار برآید؛ به عبارت دیگر دانش، مهارتها و تواناییهایی که برای انجام موفق و مؤثر شغل ضروری است و منظور از انتخاب صحیح در مدیریت منابع انسانی، این است که شاغل با توجه به مشخصاتی که در شرایط احراز درج گردیده آنطور که در شرح توصیف شده است، با هم تناسب داشته باشند.
شرایط احراز شغل یعنی؛ بررسی شرح وظایف به منظور پاسخ دادن به چنین پرسشی: برای اینکه کار مورد نظر به شیوهای عالی انجام شود افرادی با چه ویژگی و تجربههایی مورد نیاز است؟
آن بیانگر و تعیینکننده شخصی است که باید استخدام شود و تعیینکننده ویژگیهایی است که شخص مزبور باید داشته باشد و از عهده آزمونهای ذیربط برآید.
شرایط احراز شغل |
· تحصیلات · تجربیات · دورههای تخصصی · قدرت قضاوت · ابتکار · توان تصمیمگیری · مهارتهای فیزیکی · مهارت در انتقال مفاهیم · خصوصیات روحی و روانی ویژگیهای شخصیت · نیاز به استفاده بیش از اندازه یکی از حواس پنجگانه مانند چشم |
تحقیقات روانشناختی
تحقیقات نشان میدهد که افراد ناراضی از شغل خود، بیش از دیگران مستعد ابتلا به بیماریهای گوناگون روانی و جسمی هستند که حدود و دامنه آن از سردرد تا بیماریهای قلبی کشیده میشود.
از سوی دیگر کارکنانی که از کار خود راضی باشند در جهت رضایت شهروندان قدم برمیدارند؛ و این افراد زندگی و محیط اطراف خود را با نگرش مثبت ارزیابی میکنند و از جنبه روانی نیز در سالمسازی جامعه و اجتماع، فعالتر عمل میکنند و فراتر اینکه افزایش این پدیدهها موجب میشود، نشاط و شادی از سازمان به خانه و جامعه منتقل شود
از سوی دیگر توجه به ابعاد شخصیت افراد در سازمان از مقولههایی است که میتواند سازمانها را در رسیدن به بهرهوری یاری کند.
دستیابی به اهداف سازمان مبتنی بر تواناییهای نیروها در اجرای وظایف تعیینشده و تطبیقپذیری آنها با محیط متغیر است؛ در این میان توجه مدیر به ابعاد شخصیتی افراد باعث میشود تا کارکنان به تناسب خود در کارهایی فعالیت کنند که خود دوست دارند و بدین طریق بر کارایی خود و اثربخشی سازمان بیفزایند.
افراد شاغل در صورتیکه بتوانند با توجه به ویژگیهای شخصیتی خویش شغلی را انتخاب کنند، میتوانند با حسن سلوک و بردباری و بدون تحمل فشار روانی زیاد به کار بپردازند و سودمند باشند.
سلامت روانی کارکنان از عوامل بسیاری ازجمله شیوههای نظارت مدیران، کیفیت زندگی، عملکرد مدیران و به ویژه ویژگیهای شخصیتی تأثیر میپذیرد.
ویژگیهای شخصیتی ازجمله روان آزرده گرایی، برونگرایی، انعطافپذیری، دلپذیر بودن و با وجدان بودن به نوبه خود نقش بسزایی را در سلامت روانی کارکنان و به دنبال آن سلامت سازمان ایفا میکند.