سرعت سخن گفتن و مدیریت آن

سرعت سخن گفتن شما، عبارت از سرعت یا کندی بیرون آمدن کلمات از دهان شماست و اینکه این کلمات با چه وضوحی شنیده و درک می‌شوند.

بسیاری افراد در تمامی تعاملاتشان با سرعت ثابتی سخن می‌گویند. برای آن‌ها تفاوتی نمی‌کند که فرد مقابل چه کسی است. در ایالات‌متحده، در نواحی مشخص، الگوهای گفتاری مشخصی وجود دارند.

افراد ساکن در جنوب شرقی، در مقایسه با ساکنان نواحی دیگر کشور با سرعت کمتری صحبت می‌کنند. برعکس، ساکنان شمال شرقی با سرعت بیشتری صحبت می‌کنند.

با این حال، نمی‌توان قانون ثابت و مشخصی وضع کرد که براساس آن با در نظر گرفتن سرعت سخن گفتن افراد بتوان مشخص کرد که ساکن کدام منطقه‌اند.

در دنیای کار امروز، اغلب افراد در مکان‌هایی کاملاً متفاوت و دور از محل کار فعلی‌شان بزرگ ‌شده‌اند؛ حتی بسیاری افراد از کشورهای دیگر جهان می‌آیند. تحصیلات و بسیاری عوامل دیگر بر الگوهای گفتاری آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

به بیان دیگر، افراد متعددی با شیوه‌های ارتباطی بسیار متنوع به محیط کار ما راه می‌یابند. به همین علت است که حفظ سرعت ثابتی در سخن گفتن، به شیوه‌ای که کلماتتان با وضوح ادا شوند و انعطاف‌پذیری برای برقراری ارتباط با دیگران بسیار اهمیت دارد.

در این وسیله عبارت است از به دست آوردن اعتدال در سرعت سخن گفتن به‌گونه‌ای که نه بسیار سریع و نه بسیار کند باشد. سرعت متعادل به شما کمک می‌کند با افراد مختلف، به گونه‌ی مؤثری گفتگو کنید. در عین حال، این وسیله گاهی شما را ترغیب می‌کند که سرعت سخن گفتن خود را اندکی تغییر دهید، به‌ویژه بسته به نوع مخاطب.

در اینجا توصیه‌هایی برای به کار بردن این وسیله ارائه می‌شود:

• کلمات خود را با وضوح و شمرده ادا کنید. شمرده‌گویی عبارت است از ادای کلمات به گونه‌ی درست و واضح. در صورتی که کلمات و عبارات را شمرده ادا نکنید، شنوندگان دچار سردرگمی می‌شوند و برایشان سؤال پیش می‌آید که شما دقیقاً چه گفتید و یا ممکن است این حس القا شود که شما از پیام خود مطمئن نیستید یا درباره‌ی آن دانش کافی ندارید.

زمانی که شنوندگان به نحوه‌ی بیان کلمات توسط شما توجه کنند، توجه خود را به محتوای کلامتان از دست می‌دهند. شمرده ادا کردن کلمات، به شما کمک می‌کند سرعت سخن گفتن را در کنترل داشته باشید.

این کار موجب می‌شود کلمات را به‌خوبی ادا کنید و در نتیجه شنوندگان به‌وضوح سخنان شما را بشنوند؛ اما شتاب‌زده صحبت کردن موجب می‌شود کلمات به‌درستی ادا نشوند. هنگامی که شمرده سخن می‌گویید، کلمات شما و معنای کل پیامتان به سهولت توسط شنوندگان درک و دریافت می‌شود.

• هنگام بیان پیام خود، در مواقع مناسب مکث کنید. عجله‌ی شما برای چیست؟ اگر پیش از سخن گفتن بیندیشید و به خود این فرصت را بدهید که با آرامش نفس بکشید، پیامتان تأثیر بهتری می‌گذارد. این، تأثیر مثبت مکث به هنگام سخن گفتن است. به‌جای اینکه با شتاب به پیش بروید و افکار خود را بلند بر زبان بیاورید، مکث کنید تا بتوانید به‌سرعت حرف زدنتان تعادل ببخشید، افکارتان را متمرکز کنید و سپس کلمات را شمرده بیان کنید.

خلاصه اینکه به خود این فرصت را بدهید که اندیشیدن و تنفس عمیق را به‌عنوان بخشی از عادات سخن گفتن نهادینه کنید.

تنوع در سرعت بیان کلمات، موجب تأکید بر کلمات کلیدی و توجه بیشتر شنوندگان به آن‌ها می‌شود. گاهی وقت‌ها بهتر است که به هنگام بیان یک عبارت یا جمله‌ی کلیدی، سرعت سخن گفتن خود را بالا ببرید.

در صورتی که گاهی وقت‌ها باید هنگام بیان نکات مهم، سرعت سخن گفتن خود را کم کنید. در هر دو حالت، کنترل سرعت سخن گفتن به هنگام بیان پیام موجب می‌شود پیام شما جذاب‌تر شود.

• سرعت سخن گفتن خود را با سرعت سخن گفتن شنونده هماهنگ کنید. این جنبه از تنظیم سرعت سخن گفتن، تقریباً شبیه به حالت انعکاس است. در حالت انعکاس، اصل بر این است که اعمال شما با آنچه فرد مقابل در مکالمه انجام می‌دهد هماهنگ باشد از زبان بدن گرفته تا گزینش کلمات و سرعت سخن گفتن. البته گاهی وقت‌ها ممکن است در این کار افراط کنید.

بدین ترتیب که آن‌قدر غرق در انعکاس حرکات فرد مقابل شوید که پیامی را که به آن گوش می‌دهید به‌درستی دریافت نکنید؛ یا اینکه به نظر برسد از فرد مقابل تقلید می‌کنید؛ اما کاری که باید انجام دهید این است که با دقت به پیام او گوش بدهید و منطبق با شیوه‌ی برقراری ارتباط او، انعطاف‌پذیری از خود نشان دهید.

برای مثال، اگر با فردی صحبت می‌کنید که با هیجان و به‌سرعت سخن می‌گوید، شما نیز سرعت سخن گفتن خود را افزایش دهید؛ اما چنانچه با فردی سخن می‌گویید که شیوه‌ی ارتباطی بی‌سروصدا و خوددارانه‌ای دارد، شما نیز سرعت سخن گفتن خود را اندکی کاهش دهید.

توجه خود را بر این موضوع متمرکز کنید که سرعت سخن گفتن شما با شنونده هماهنگ باشد. اغلب زمانی که سرعت سخن گفتن شما در تضاد با سرعت شنونده است، شنیدن پیام شما برای او دشوار می‌شود و این موضوع با سرعت شنیدن او ارتباطی ندارد. عموماً افراد پیام‌ها را سریع‌تر از سرعت بیان شدنشان دریافت و درک می‌کنند.

سرعت مناسب سخن گفتن موجب برقراری ارتباط مثبت میان دو نفر می‌شود. بدین معنا که رابطه‌ی کاری توأم با اعتماد و احترام متقابل میان آن دو برقرار می‌شود. معمولاً با افرادی که چنین خصوصیتی دارند، راحت‌تر کار می‌کنیم.

هنگامی که سرعت سخن گفتن را با سرعت فرد مقابل هماهنگ می‌کنید، با او رابطه‌ی بهتری برقرار می‌کنید. زمانی که شما آن‌ها را به‌خوبی درک می‌کنید، آن‌ها نیز بهتر شما را درک می‌کنند.

در این بخش چهار خطر عمده‌ی موجود در سرعت سخن گفتن بیان می‌شوند. ممکن است دریابید که به یکی از آن‌ها گرفتارید، در این صورت نگران نباشید، زیرا شما هم یک انسان هستید. سعی کنید برای اصلاح آن گامی بردارید و سرعت سخن گفتن خود را تنظیم کنید تا پیامتان با قاطعیت بیشتری منتقل شود.

• سخن گفتن بسیار سریع: اگر با الگوی سخن گفتن سریع که فروشندگان اتومبیل‌های دست‌دوم مطابق آن رفتار می‌کنند، آشنا باشید به‌سرعت متوجه خطر نهفته در آن می‌شوید.

وقتی با سرعتی بسیار سریع‌تر از سرعت سخن گفتن شنونده سخن بگویید، احساساتتان اغراق‌آمیز به نظر می‌رسند – انگار که بیش‌ازحد هیجان‌زده و مضطرب هستید. در نتیجه، در پیامتان صداقت و اطمینان منتقل نمی‌شود و شنونده با پیامتان ارتباط برقرار نمی‌کند.

• جویده‌جویده سخن گفتن: گاهی وقت‌ها کلمات به این دلیل جویده ادا می‌شوند که فرد بسیار سریع سخن می‌گوید، اما مشکل اصلی تکرار کلمات واضح است. زمانی که پیام شما به‌خوبی بیان نشود، می‌توانید حدس بزنید چگونه دریافت می‌شود – که بهتر است بگوییم دریافت نمی‌شود.
• بیش‌ازحد کُند سخن گفتن: این نوع سخن گفتن که به‌نوعی در نقطه‌ی مقابل سخن گفتن بسیار سریع قرار دارد و در آن در مدت زمانی که می‌شود سه جمله بیان کرد، تنها یک جمله بیان می‌شود، ممکن است موجب شود شنونده حوصله از کف بدهد و به پیام شما گوش ندهد.

نکته‌ی مهم این است که به الگوی رفتاری خود توجه کنید و از اینکه پیامتان چگونه منتقل می‌شود، آگاه باشید. اگر هم شما و هم فرد مقابل با سرعت بالایی سخن بگویید، مشکلی ایجاد نمی‌شود و نیز چنانچه هردوی شما با سرعت کم سخن بگویید، باز هم مشکلی ایجاد نمی‌شود.

در اینجا وضعیتی مشابه رانندگی وجود دارد؛ گاهی وقت‌ها باید ترمز کرده سرعت خود را پایین بیاورید و گاهی وقت‌ها باید پدال گاز را فشرده سرعت را افزایش دهید. هنگامی که به این ترتیب سخن گفتن خود را در کنترل می‌گیرید، به‌راحتی می‌توانید با افراد مختلف ارتباط برقرار کنید.

• استفاده‌ی بیش‌ازحد از صداهای پرکننده: صداهای مکرری که آدم‌ها هنگام سخن گفتن درمی‌آورند، اغلب میان جملات و نیز گاهی وقت‌ها در ابتدا و یا میانه‌ی جمله‌ها، موجب تکه‌تکه شدن صحبت می‌شوند. در نتیجه پیام شما به‌هم‌ریخته و گوش دادن و درک آن دشوار می‌شود.

این صداها اغلب در قالب «ناواژه»ها بیان می‌شوند. ناواژه‌ها صداها یا کلماتی‌اند که در حقیقت کلمات واقعی نیستند و به پیامی که انتقال می‌دهند ربط معنایی ندارند. برخی انواع ناواژه‌ها عبارت‌اند از:

اه…

ام…

و…

مثل…

خب…

می‌دونی…

در صورتی که این ناواژه‌ها گاهی در پیامی به کار روند، چندان جلب‌توجه نمی‌کنند؛ اما اگر بسامد به کار بردن آن‌ها بالا برود، توجه شنونده از پیام اصلی منحرف می‌شود و او شک می‌کند که شما واقعاً می‌دانید درباره‌ی چه موضوعی صحبت می‌کنید یا نه. به‌عنوان نمونه، به مثال زیر توجه کنید که در آن از فردی سؤال شده جلسه‌ای که دیروز با تیمش داشته چگونه بوده است؟ او در پاسخ می‌گوید:

«می‌دونی، آه، جلسه‌ی دیروز، ام، تقریباً خوب پیش رفت. می‌دونی، ما، آه، چند موضوع، چطور بگم، آه، چند موضوع مشکل‌ساز وجود داشت، ام، که باید حل‌وفصل می‌کردیم، و می‌دونی که، آه، بعضی از اعضای تیم، آه، وقتی مسائل حساس مطرح می‌شن، آه، و مورد بحث قرار می‌گیرن، ام، می‌دونی بعدش چی شد. خب، می‌دونی، یه کم بحث بالا گرفت و بعدش، آه، افراد شروع کردن به ارائه‌ی راه‌حل، و اه، می‌دونی، آخرش، ام، به خیر و خوشی تموم شد.»

گوش دادن به چنین پیامی همانند شکنجه شدن است. بااین‌حال افراد زمانی که در حال شکل‌دهی به افکارشان هستند و یا در جستجوی کلمات، بلند می‌اندیشند، این کار را انجام می‌دهند.

بهترین کار برای به حداقل رساندن ناواژه‌ها این است که از مکث به‌خوبی استفاده کنید. همان‌گونه که پیش‌تر بیان شد، مکث به شما این فرصت را می‌دهد که ابتدا بیندیشید و سپس پیام خود را روان و سلیس بیان کنید – این برای شنونده بسیار جذاب‌تر خواهد بود. پیام قبلی را با پیامی که در ادامه می‌آید مقایسه کنید. در این پیام، گوینده در میان حرف‌هایش مکث می‌کند:

«جلسه‌ای که دیروز با تیم داشتیم به خوبی پیش رفت. باید یک سری موضوع مشکل‌ساز را حل‌وفصل می‌کردیم و همان‌طور که انتظار می‌رفت در ابتدا حساسیت‌هایی به وجود آمد. بالاخره موفق شدیم بر ارائه‌ی راه‌حل‌هایی تمرکز کنیم و همه‌ی افراد را وادار کنیم در بحث شرکت کنند. دست آخر هم در نهایت به نتایج مطلوبی رسیدیم.»

مطالعه‌ی مقاله‌های برقراری ارتباط چشمی؛ زبان بدن، بدن شما هم حرف میزند و استفاده بهینه از صدا در ارتباط با تنها آنچه می‌گویید مهم نیست، بلکه شیوه‌ی بیان آن نیز مهم است، را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

کتاب ارتباط موثر به زبان آدمیزاد؛ نوشته مارتی برونستاین؛ ترجمه نرگس یزدی