چارلز ادوارد اسپیرمن (Charles Edward Spearman) در سال 1863 در لندن به دنیا آمد و در سال 1945 در همان جا درگذشت. اسپیرمن تئوری هوش را ارائه داد که بین فاکتور عمومی و فاکتورهای خاص تمایز قائل می شود و تکنیک‌های آماری خاصی را برای ازریابی تئوری خود مطرح کرد.
چارلز ادوارد اسپیرمن
تولد: 10 سپتامبر 1863 (19 شهریور 1242)
وفات: 17 سپتامبر 1945 (26 شهریور 1324) در سن 86 سالگی
دلیل شهرت : هوش دو عاملی، تحلیل عاملی، ضریب همبستگی
چارلز ادوارد اسپیرمن پدر خود را در سال 1865 در سن سی‌وسه سالگی از دست داد. سر الکساندر یانگ اسپیرمن، که پدربزرگش بود مقام ارشد را در وزارت دارایی بریتانیا داشت. چارلز پسر کوچکتر خانواده بود که حاصل ازدواج پدرش با لوییزا مین‌وارینگ بود. لوییزا دوباره ازدواج کرد.
شوهر دومش هنری اچ مولینکس استیل در سال 1882 درگذشت. درست همان موقع که چارلز درخواست استخدام به عنوان افسر پیاده نظام در گروه مهندسین سلطنتی را داده بود. در طی پنجاه سال خدمت نظامی او، قبل از خروج در 1897 درگیر جنگ‌های استعماری متعددی بود. اولین اقدام منطقی اسپیرمن فلسفه بود.
چارلز ادوارد اسپیرمن معتقد بود که هرگونه پیشرفت در فلسفه از مسیر روان‌شناسی خواهد بود. او به لایپزییگ رفت و شروع به یادگیری روان شناسی تجربی نه به طور مستقیم از سوی وونت ، بلکه از طرف دو مشاور خود یعنی فلیکس کروگر و ویلهلم ورث کرد.
وونت تاثیر به سزایی بر اسپیرمن داشت با آنکه اسپیرمن از تاکید او بر روی آنالیز احساسات انتقاد می کرد. به علت نبرد بوئر روند پیشرفت او در لایپزییگ متوقف شد. او به خدمت فعال به عنوان قائم مقام مدیر کل برای گوئرنزی بازگشت.
این موقعیت به علت رویکرد ضد و نقیض دولت فرانسه از اهمیت سیاسی برخوردار بود. او در این زمان آثار گالتون را مطلعه کرد. او آزمایش‌هایی را روی کودکان دبستانی روستایی اجرا کرد و عمیقا تحت تاثیر آن قرار گرفت.
یافته‌های او عقیده گالتون را درباره رابطه تیزحسی با هوش تایید کرد. او دریافت نه تنها اندازه‌گیری‌های تیز حسی بین خودشان همبستگی بالایی داشتند، بلکه از آن مهم‌تر با زرنگی در مدرسه نیز همبستگی بالایی داشتند.
او در سال 1904 نتایج خود را در مقاله‌ای با عنوان هوش عمومی که به صورت عینی تعیین و اندازه‌گیری شده است منتشر کرد. به موجب این امر مقامی را در دانشگاه لندن به او پیشنهاد دادند. شغل خود را در آن‌جا آغاز کرد که حملاتی را به تجربی‌نگری، حسی‌نگری، تداعی‌گرایی، لذت‌جویی شامل می شد.
چارلز ادوارد اسپیرمن برای کامل‌تر شدن تحقیق خود درباره ماهیت هوش، زمینه را کشف تحلیل عاملی فراهم ساخت. تحلیل عاملی روش آماری پیچیده‌ای بر اساس همبستگی است.
اسپیرمن با تاسیس مدرسه بین‌المللی و پویای تحقیقات روان‌شناسی در بریتانیای کبیر اعتبار زیادی پیدا کرد و میزان تاثیر وی روی توسعه آن با این حقیقت نشان داده می‌شود. دوازده مورد از بیست‌ویک ضمیمه رساله «مجله روان‌شناسی بریتانیا» توسط کسانی تالیف شد که تحت نظر وی و یا با او کار کرده و به تحقیق پرداخته بودند.
مرگ او بعد از بستری شدن در بیمارستان منجر به این شد که سیریل بارت به عنوان خالق استاندارد تحلیل عاملی در بریتانیای کبیر و وارث کرسی اسپیرمن در UCL باشد.
روش تحلیل عاملی با ارزیابی فرد یا گروهی از افراد به شیوه‌های مختلف آغاز می‌شود. همبستگی تمام ارزیابی‌ها محاسبه می‌شود تا معلوم شود کدام یک از آن‌ها به شیوه‌ای منظم با هم تغییر می‌کنند.
فرض شده‌است مقیاس‌هایی که با هم تغییر می‌کنند چیز واحدی را اندازه‌گیری می‌کنند. مرحله آخر بررسی کردن ماتریس (جدول اعداد) همبستگی‌ها برای تعیین این موضوع است که کدام مقیاس‌ها با هم تغییر می کنند و برای همبستگی‌های مشاهده شده بین متغیرها چند عامل باید فرض شود.
چارلز ادوارد اسپیرمن معلوم کرد که هوش را می‌توان با دو عامل فرض شده توضیح داد. افراد از نظر شایستگی در موضوعاتی مانند ریاضیات، زبان و موسیقی تفاوت دارند.
این‌گونه توانایی‌ها عوامل خاص (s) نامیده می‌شوند. چون مقیاس‌های خاص گرایش به همبستگی دارند، اسپیرمن نوع برتر هوش را که عامل عمومی یا هوش عمومی نامید، فرض کرد. به عقیده او عامل عمومی تقریبا به طور انحصاری با وراثت تعیین می‌شود.
چارلز ادوارد اسپیرمن نظریه دو عاملی هوش را توصیف کرد که شامل هوش عمومی و توانایی‌های خاص می‌باشد. او به ماهیت یکپارچه هوش تاکید کرد در حالی که بینه بر تنوع آن تاکید کرده بود. اسپیرمن هوش را عمدتا فطری در نظر داشت اما بینه معتقد بود تجربه می‌تواند هوش را تغییر دهد.
برخی از کتاب های چارلز ادوارد اسپیرمن:
- The Nature of ‘intelligence’ and the Principles of Cognition
-
Human Ability: A Continuation of “The Abilities of Man”
-
The Abilities of Man – Their Nature and Measurement
-
Demonstration of Formulae for True Measurement of Correlation
