جلسه دوازدهم: مقدمه ای بر حواس (بخش اول)

توضیحات

حواس گنجایش فیزیولوژیک یک موجود زنده برای ادراک است. مطالعه احساس در حیطه‌های گوناگون علمی، چون عصب‌شناسی، روان‌شناسی شناختی، علوم شناختی یافلسفه ادراک می‌گنجد، اما جنبه زیستی آن در دستگاه حسی تعریف می‌شود.

برای بقای انسان

ضروری اند و ما را قادر می‌کند تا به وجود محرک‌ها پی ببریم و با تنظیم مداوم شرایط بدن در پاسخ به تغییرات محیطی نظم و هماهنگی بدن حفظ شود.

بر اساس تعریف سنتی که ریشه ی آن به ارسطو برمی گردد، در انسان، پنج حس وجود دارد: بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، و لامسه. به این پنج حس «حواس پنجگانه» می گویند.

اما بر اساس تعاریف نوین، در انسان حواس دیگری هم وجود دارد، مثل حس حفظ تعادل، حس درد، ادراک زمان، ادراک دما، و حس ضعیفجهت یابی (هر چند این حس در حیوانات مثل پرندگان یا حشرات قوی تر از انسان است و بر اساس درک میدان مغناطیسی عمل می کند.

حس بویایی

نیز نمونه ی دیگری از حواسی است که در انسان ضعیف تر از بسیاری دیگر از حیوانات دریافت می شود). به علاوه، برخی درک محرکهای داخلی، مثل گرسنگی یا تشنگی، تغییر سطح دی اکسید کربن خون در مغز، و یا درک تحریک حسگرهای شیمیایی را انواع دیگری از حواس تعریف می کنند.

 

حواس به طور کلی به دو گروه  بیرونی و  درونی تقسیم بندی می شوند. ادراکات بیرونی عبارتند از درک موقعیت فیزیکی، حرکتی، و حالت بدن. حواس بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی، لامسه، درک تعادل، و درک دما از این گروه حواس هستند.  درونی عبارتند از حواسی که از تحریک اعضای داخلی بدن ناشی می شوند، مثل حس گرسنگی برای تأمین انرژی بدن، تحریک حسگرهای کشش ریوی برای کنترل فعالیت ششها و تنفس، و کشش عضلانی مثل کشش عضلات روده برای دفع گاز که می تواند به درد روده منجر شود.

جلسه اول: روان شناسی چیست؟
بخوانید

به علاوه، گروه دیگری  وجود دارند که توسط اعضای حسگر بدن درک نمی شوند. ادراک زمان یک نمونه از این حواس است. حس عمل/عکس العمل یا درک بالقوه ( در روانشناسی یعنی شروع، اجرا، و کنترل ارادی اعمال) نمونه ی دیگری از این حواس است که مثلا در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی آسیب دیده است.

حس آشنایی نیز یک نمونه ی دیگر از این حواس است. طبق تعریفی حافظه ی تشخیصی از دو بخش اصلی حس آشنایی و یادآوری تشکیل می شود. گاهی یک حس آشنایی قوی بدون بازیابی (حافظه)یادآوری اتفاق می افتد، مثلا در هنگامآشناپنداری یا دژا-وو.

 

[vc_raw_html]JTNDc3R5bGUlM0UudmlkZW9fZW1iZWRfZnJhbWUlMjAlN0IlMEElMjAlMjAlMjAlMjBwb3NpdGlvbiUzQSUyMHJlbGF0aXZlJTNCJTBBJTdEJTBBJTBBLnZpZGVvX2VtYmVkX2ZyYW1lJTIwaWZyYW1lJTIwJTdCJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwcG9zaXRpb24lM0ElMjBhYnNvbHV0ZSUzQiUwQSUyMCUyMCUyMCUyMHRvcCUzQSUyMDAlM0IlMEElMjAlMjAlMjAlMjBsZWZ0JTNBJTIwMCUzQiUwQSUyMCUyMCUyMCUyMHdpZHRoJTNBJTIwMTAwJTI1JTNCJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwaGVpZ2h0JTNBJTIwMTAwJTI1JTNCJTBBJTdEJTNDJTJGc3R5bGUlM0UlM0NkaXYlMjBjbGFzcyUzRCUyMnZpZGVvX2VtYmVkX2ZyYW1lJTIyJTNFJTNDc3BhbiUyMHN0eWxlJTNEJTIyZGlzcGxheSUzQSUyMGJsb2NrJTNCcGFkZGluZy10b3AlM0ElMjA1NyUyNSUyMiUzRSUzQyUyRnNwYW4lM0UlMEElM0NpZnJhbWUlMEElMjAlMjAlMjAlMjAlMjAlMjAlMjAlMjBzcmMlM0QlMjJodHRwJTNBJTJGJTJGdGFtYXNoYS5jb20lMkZlbWJlZCUyRjhSOHpFJTIyJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwYWxsb3dGdWxsU2NyZWVuJTNEJTIydHJ1ZSUyMiUwQSUyMCUyMCUyMCUyMCUyMCUyMCUyMCUyMHdlYmtpdGFsbG93ZnVsbHNjcmVlbiUzRCUyMnRydWUlMjIlMEElMjAlMjAlMjAlMjAlMjAlMjAlMjAlMjBtb3phbGxvd2Z1bGxzY3JlZW4lM0QlMjJ0cnVlJTIyJTNFJTBBJTNDJTJGaWZyYW1lJTNFJTBBJTNDJTJGZGl2JTNFJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTIw[/vc_raw_html]
warning

استفاده از مطالب فکر بنیان صرفاً با ذکر منبع (WWW.FEKRBONYAN.COM) بلامانع است.

local_library

گردآوری شده توسط گروه آموزشی فکر بنیان

Telegram
Instagram
YouTube

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.