اعتیاد یک اختلال مزمن با عوامل بیولوژیکی، روانی، اجتماعی و محیطی است که بر توسعه و نگهداری آن تأثیر می گذارد. حدود نیمی از خطرات اعتیاد ژنتیکی است. ژن ها بر میزان پاداش هایی که افراد در ابتدا با استفاده از یک ماده (مثلا دارو) و یا درگیر شدن در رفتارهای خاص (مثلاً قمار) و همچنین نحوه مصرف الکل یا سایر مواد مخدر را تجربه می کنند، تأثیر می گذارد.
تمایل شدید به تجربه مجدد و کسب لذت مجدد در استفاده از ماده یا رفتار، که به طور بالقوه تحت تاثیر حالات روان شناختی (به عنوان مثال، استرس، تاریخچه تروما)، اجتماعی (مانند استفاده از یک ماده در خانواده یا دوستان) و عوامل محیطی (مثلا دسترسی به یک ماده، هزینه کم) می تواند منجر به استفاده منظم یا قرار گرفتن در معرض استفاده، قرار گرفتن آن را موجب شود.
در واژه نامه انجمن روان شناسی آمریکا در مقابل این واژه آمده است:
اعتیاد. حالت وابستگی روانی یا جسمانی (یا هر دو)، به استفاده از الکل یا سایر داروهایی که سوء مصرف می شود. وابستگی به مواد (Substance Dependence) اصطلاحی است که برای توصیف این حالت ترجیح داده می شود، زیرا به صورت واضح تر به ملاک هایی اشاره می کند که به وسیله ی آن ها تشخیص داده می شود. ملاک های DSM-IV-TR برای وابستگی به مواد، شامل موارد زیر است:
- تحمل،
- ترک،
- فقدان کنترل،
- و مصرف اجباری ماده