ماریا مونته سوری

 او علاقه داشت تحقیقات و روش‌های خود را در مورد کودکان با ذهن معمولی نیز به کار گیرد.  او خانه کودکان (Casa dei Bambini) را تأسیس کرد و در اولین کلاس‌هایش در سال 1907 تعداد 50 و 60 کودک بین دو یا سه سال سن یا 6 تا 7 سال سن را پذیرفت.

در این کلاس مونته‌سوری رفتارهایی را در بچه‌ها مشاهده کرد که پایه روش آموزشی او را تشکیل می‌دادند. او اپیزودهایی از توجه و تمرکز عمیق، تکرار چندباره یک فعالیت و حساسیت به نظم موجود در محیط را خاطرنشان می‌کند. بچه‌ها با اینکه فعالیت خود را بصورت آزادانه انتخاب می‌کردند، به فعالیت‌های سیاسی و مواد آزمایش مونته‌سوری بیش از اسباب‌بازی‌هایی که برای آنها تهیه شده بود رغبت نشان داده و با کمال تعجب اساساً توسط شیرینی و دیگر پاداش‌ها برانگیخته نمی‌شدند. به مرور زمان، او ظهور نوعی خودنظمی ناگهانی را در آنها مشاهده می‌کرد.

مونته‌سوری بر اساس مشاهداتش، عملیات خاصی را در برنامه مدرسه گنجاند که معیار اساسی فلسفه و روش آموزشی او را شامل می‌شدند.

برنامه درسی روزانه مدرسه مونته سوری:

• ساعت 9 تا 10: ورود و احوال پرسی. بازرسی بهداشت شخصی بچه‌ها. تمرین زندگی عملی، کمک به یکدیگر برای گرفتن و بستن پیش‌بندها. رفتن به همه کلاس‌ها و دیدن اینکه همه چیز گردگیری و منظم شده باشد. زبان: دوره مکالمه. در این لحظات بچه‌ها گزارش ساده‌ای از حوادث روز قبل می‌دادند.
• ساعت 10 تا 11: تمرین فکری. درس‌های عملی با دوره‌های کوتاه استراحت قطع می‌شد. نام گذاری و تمرینات حسی
• ساعت 11 تا 11:30. ژیمناستیک ساده، حرکات عادی که با میل تمام انجام می‌شد، موقعیت طبیعی قرار گرفتن بدن، راه رفتن، پیاده‌روی در خط، سلام کردن،‌ حرکاتی برای جلب توجه، قرار دادن اشیاء با دقت و مراقبت.
• ساعت 11:30 تا 12. ناهار و نیایش.
• ساعت 12 تا 1. بازی آزاد.
• ساعت 1 تا 2. بازی‌های هدایت‌شده و در صورت امکان در فضای باز. در این دوره بچه‌های بالاتر به ترتیب با تمرینات زندگی عملی، تمیز کردن اتاق، گردگیری، قرار دادن مواد در نظم خود وارد بازی می‌شدند. در این دوره بازرسی پاکیزگی انجام می‌شد.
• ساعت 2 تا 3. کارهای دستی، مدل‌سازی با گل رس، طراحی‌های مختلف و امثال آن
• ساعت 3 تا 4. ژیمناستیک دسته‌جمعی و آواز به ویژه در هوای باز. تمرین برای توسعه دوراندیشی و مراقبت از گیاهان و حیوانات.

وی معتقد به مشاهده کودکان وتعلیم و تربیت آنها باتوجه به گرایشها، علایق و استعدادهای طبیعی آنها بود.

به گفته وی:

1. ساختارهای شخصیت کودک قبل از دوران دبستان شکل می‌گیرد و این ساختار بدون شک بر رفتار، نگرش‌ها، ارتباط او با خود و دیگران بر سرنوشت تحصیل و زندگی بزرگسالی او تأثیر عمده‌ای خواهد داشت.
2. کودکان باید معلم ما باشند؛

نباید به کودکان به عنوان موجودات ضعیف و بی دفاعی نگریست که نیازهایشان تنها حمایت شدن و کمک گرفتن از دیگران است، بلکه آنها موجوداتی الهی‌اند که از لحظهٔ تولد دارای زندگی پر جنب و جوش از نظر روحی هستند و به وسیله­ی فطرت هوشمندی هدایت می‌شوند که به آنها توانایی ساختن شخصیت انسانی را می‌دهد.

3. کودکان در آموزش، اشیا بهترین مربیان هستند،

ماریا معتقد بود اشیائی که حواس کودکان را تحریک می‌کند و به آنان امکان فعالیت جسمانی می‌دهد، بسیار می‌توانند اثربخش باشند. او ابتدا مهره‌هایی برای به نخ کشیدن، تکیه پارچه هائی برای دوختن دوگمه، وصل کردن مهره‌ها و به بند کشیدن آنها، و در مرحله بعد که احساس کرد کارش نتیجه مناسبی داده است، حروف الفبا را با قطعات چوبی ساخت و با این روش خواندن و نوشتن را به بسیاری از کودکان آموخت.

4. یکی از نکات مهم در رشد حرکات ریتمیک است که باعث پرورش و رشد جسمانی کودک می‌شود.
5. کودکان باید راه خود را مستقلاً پیدا کنند.

کودک باید در فرایند آموزشی خود عامل فعالی باشد یا باید او به عنوان یک عامل فعال در فرایند آموزشی خود نگاه کرد. کودک کسی نیست که فقط در معرض اتفاقات قرار گیرد، بلکه کسی است که باید به وسیله اراده‌اش اتفاقات را به وجود آورد.

6. مونته سوری نسبت به خیال پردازی و تخیل کودکان حسی بدبینانه و انتقاد آمیز داشت

وی خیال پردازی را رد می‌کرد و معتقد بود کودک عاشق این است که در عالم سحرآمیز غیر واقعی سرگردان شود اما با این کار او ارتباط خود را با دنیای واقعی از دست می‌دهد و داستانهای خیالی مانند جن و پری و بابا نوئل تنها او را به ساده لوحی تشویق می‌کند چون برخوردی غیر فعالانه دارد و فقط دریافت کننده است، قدرت تشخیص و داوری در او پرورش نمی‌یابد، در حالی که به این دو نیاز دارد. اگر بخواهیم تخیل خلاق را در کودک پرورش دهیم، باید مشاهده و تشخیص او را در دنیای واقعی پرورش دهیم.

7. اعتقاد به اصل یادگیری از طریق فعالیت یادگیرنده

اگر از کودک مدرسه مونته سوری بپرسند: خواندن را از که آموختی؟ پاسخ خواهیم شنید: «از هیچ کس، من فقط کتاب را می‌خوانم تا ببینم آیا می‌توانیم آن را بخوانم.»

8. «آموزش برای صلح» با هدف برقراری صلح پایدار
9. بازسازی اجتماعی و صلح با هدف آزادی و اتحاد جوامع بشری.

مونتسوری چندین کتاب، مقالات و جزوه ها را در طول عمر خود، اغلب به زبان ایتالیایی، اما گاهی اوقات به زبان انگلیسی، منتشر کرد. طبق نظر کریمر، “آثار عمده ای که پیش از سال 1920 منتشر شد (روش مونتسوری، انسان شناسی آموزشی، روش خودمختار پیشرفته مونتسوری در آموزش و پرورش اولیه و مونتسوری مواد اولیه) توسط ایتالیایی نوشته شده و تحت نظارت او ترجمه شده است.” ] با این حال، بسیاری از آثار او بعد از سخنرانی او، اغلب در ترجمه، و گاهی بعدا در قالب کتاب منتشر شده است.

آثار عمده مونتسوری در اینجا به ترتیب نخستین انتشار آنها با تجدید نظر و ترجمه ها در زیر آورده شده است:

• (1909) Il Metodo della Pedagogia Scientifica applicato all’educazione infantile nelle Case dei Bambini
  • revised in 1913, 1926, and 1935; revised and reissued in 1950 as La scoperta del bambino
  • (1912) English edition: The Montessori Method: Scientific Pedagogy as Applied to Child Education in the Children’s Houses
  • (1948) Revised and expanded English edition issued as The Discovery of the Child
  • (1950) Revised and reissued in Italian as La scoperta del bambino
• (1910) Antropologia Pedagogica
  • (1913) English edition: Pedagogical Anthropology
• (1914) Dr. Montessori’s Own Handbook
  • (1921) Italian edition: Manuale di pedagogia scientifica
• (1916) L’autoeducazione nelle scuole elementari
  • (1917) English edition: The Advanced Montessori Method, Vol. I: Spontaneous Activity in Education; Vol. II: The Montessori Elementary Material.
• (1922) I bambini viventi nella Chiesa
• (1923) Das Kind in der Familie (German)
  • (1929) English edition: The Child in the Family
  • (1936) Italian edition: Il bambino in famiglia
• (1934) Psico Geométria (Spanish)
  • (2011) English edition: Psychogeometry
• (1934) Psico Aritmética
  • (1971) Italian edition: Psicoaritmetica
• (1936) L’Enfant(French)
  • (1936) English edition: The Secret of Childhood
  • (1938) Il segreto dell’infanzia
• (1948) De l’enfant à l’adolescent
  • (1948) English edition: From Childhood to Adolescence
  • (1949) Dall’infanzia all’adolescenza
• (1949) Educazione e pace
  • (1949) English edition: Peace and Education
• (1949) Formazione dell’uomo
  • (1949) English edition: The Formation of Man
• (1949) The Absorbent Mind
  • (1952) La mente del bambino. Mente assorbente
• (1947) Education for a New World
  • (1970) Italian edition: Educazione per un mondo nuovo
• (1947) To Educate the Human Potential
  • (1970) Italian edition: Come educare il potenziale umano