گرچه علل و عوامل متعددی بر میزان خواب مورد نیاز تاثیر میگذارد، توصیهی عمومی در این مورد هشت ساعت می باشد. با این حال احتیاجات فردی بسیار متفاوتند. گرچه عوامل متعددی بر میزان خواب احتیاجی بدن اثر میی گذارد، طی آمارگرفته شده اکثر جوانان بالغ در شبهای وسط هفته حدود 7/30 (ساعت) و در شبهای تعطیل 8/30 (ساعت) می خوابند و توصیهی معمول نیز 8 ساعت می باشد. البته احتیاجات افراد مختلف به خواب باهم فرق دارد. بعضی افراد طبیعتاً» کمخواب هستند و 5/30 ساعت خواب برایشان اکتفا می کند، درحالیکه بعضی نیز پرخواب بوده و تا 9/30 ساعت می خوابد.
عوامل بسیاری بر میزان خواب مورد احتیاج فرد اثر دارند:
- احتیاجات ژنتیکی ارثی شما
- بهداشت خواب شما (فعالیتهای روزمرهی مؤثر در خواب مثل نوشیدن قهوه یا الکل، سیگار کشیدن و فعالیت بدنی)
- کیفیت خواب شما
- چرخه ی 24 ساعته روزمره ی شما روند شبانهروزی» نام دارد.
بهطور مثال استعمال دخانیات، نوشیدن الکل و میزان فعالیت بدنی و ورزش تأثیرات شگرفی بر میزان خواب شما میگذارد. همچنین فعالیتهای شما در رختخواب (مثل مطالعه یا تماشای تلویزیون) و میزان نوری که چشمان شما در معرض آن قرار میگیرد (مثلاً خیره شدن به صفحهی روشن کامپیوتر تا نیمهشب) کیفیت و کمیت خواب شمارا به طرز چشمگیری تغییر میدهند. تمام این موارد دستبهدست هم داده میزان خوابی را که شما نیاز دارید تا بااحساس تازگی و شادابی بیدار شده و در طول روز هوشیار بمانید را تعیین میکنند. این نتیجهگیری قدیمی از کجا آمده است که بدن به هشت ساعت خواب در طول شبانهروز نیاز دارد؟ طی یک تحقیق قدیمی محققان فرد داوطلبی را به مدت سی روز در اتاقی فاقد پنجره و با نور کنترلشده نگه داشتند. چراغ شانزده ساعت روشن و هشت ساعت خاموش بود، البته فرد طبق اراده خود آن را روشن یا خاموش میکرد.
میزان خواب فرد داوطلب قبل از این تحقیق 6/30 ساعت بود. وی شب اول 8 ساعت، شب دوم 10 ساعت، شب سوم 12 ساعت و شب چهارم 14 ساعت خوابید. بعد از گذشت چند روز ساعات خواب او رو به کاهش گذاشت و نهایتاً به میزان ثابت 8 ساعت 13 دقیقه نزول پیدا کرد. این تحقیق روی افراد متفاوتی صورت گرفت و نتایج مشابهی به دست آمد. پس توصیه به 8 ساعت خواب از این تحقیق ناشی می شود.
بدهکاری به خواب:
بسیار خوب، پس چطور می توان به میزان واقعی خواب موردنیاز خود پی برد؟
ابتدا بهتر است باهم نگاهی بهحساب بانکی شما بی اندازیم و ببینیم که آیا به میزان خواب خود بدهکار هستید یا خیر. 8 ساعت از (24 ساعت) حساب خود کم کرده و به بدهکاری خود بی افزایید. اگر هر شب 8 ساعت بخوابید بازهم می توانید حساب خود را پرکنید. درصورتیکه فقط 6/30 ساعت بخوابید بازهم 1/30ساعت بدهکار خواهید بود و اگر 5 شب به همین منوال پیش بروید یعنی بهاندازه یکشب کامل کمخوابی دارید! ازاینرو بایستی ساعات خواب روزهای بعد را بیشتر کنید تا حسابتان از نو پر شود.
چقدر می خوابید؟ آیا شما هم کمبود خوابدارید؟
می توانید با این تست ساده جواب خود را دریافت کنید:
از یک روز یکشنبه شروع کنید. الکل یا کافئین ننوشید، سیگار نکشید، در ساعت معمول هر شب به رختخواب بروید. 7 الی 8 ساعت بخوابید. سپس صبح روز شنبه دیر از خواب بیدار شوید. ببینید بدنتان چقدر محتاج خواب است؟ اگر این میزان بیش از خواب وسط هفته بود معلوم میشود که کمبود خوابدارید. پس باید از این به بعد هر شب ساعات بیشتری بخوابید تا جبران شود. شاید به نظرتان خیلی سخت باشد. نه؟ خب، چارهای نیست؛ امتحانش کنید. چراکه نه؟
کیفیت و کمیت نامناسب و ناکافی خواب نتایج نامطلوبی به دنبال دارد. طبق نتایج تحقیقات انجامشده کمبود خواب به میزان هشیاری و توانایی انسان اثر منفی می گذارد. کاهش فقط 1/30 ساعت از خواب یکشب باعث می شود میزان هشیاری فرد حدود 1/3 کاهش بیابد.
خوابآلودگی زیاد در طول روزبه حافظه ضرر رسانده، توانایی تفکر و پردازش اطلاعات فرد را کم میکند و باعث افزایش ریسک صدمات شغلی میشود. در آخر بازهم متذکر میشویم که صبح باید با سرزندگی و نشاط از خواب برخاسته و در طول روز هیچگونه احساس خوابآلودگی نداشته باشید. در غیر این صورت ممکن است دچار بیماری نهفتهی خواب شده باشید و لازم است به دکتر خود یا به متخصص خواب رجوع کنید.