ناهنجاری‌های رایج دوران کودکی و نحوه برخورد والدین با آن از اهمیت زیادی برخوردار است؛ تنها کلید کنترل اختلالات ذهنی کودکان برای والدین تشخیص مشکل و یافتن درمانی مناسب می باشد. این اختلالات معیارهای ویژه‌ای برای تشخیص و درمان دارند و ارزشیابی کاملی که به‌وسیله آن درمانگران سلامت ذهن می‌توانند مشخص کنند که آیا کودکی نیاز به کمک دارد یا نه؟ ناهنجاری‌های رایج دوران کودکی سندرم های مختلفی را نیز در بر می گیرد، که از آن جمله سندرم الکل جنینی، سندرم صدای گربه و سندرم داون است که در مطلب دیگری به صورت کامل به آنها خواهیم پرداخت.
برخی از اختلالات ذهنی رایج در کودکان افسرده دیده می‌شود و (ADHD)، این اختلالات را هدایت می‌کند.
ناهنجاری‌های رایج دوران کودکی – افسردگی
از هر ده نفر یکی از کودکان بین 6 تا 12 سال ناراحتی مزمنی را تجربه می‌کنند که شاخص افسردگی است. از زمانی که کودکان قادر نیستند بیان کنند یا بفهمند بسیاری از علائم اصلی افسردگی را که ممکن است در بزرگ‌سالان ظاهر شود. والدین باید از برخی کلیدهای رفتاری آگاه باشند. علاوه بر این تغییراتی در عادات غذایی یا حالات خواب ممکن است یکی از علامت‌های افسردگی در کودکان باشد.
- افت ناگهانی در انجام دادن کار مدرسه
- فقدان علاقه یا جذابیت در فعالیت‌هایی که قبلاً لذت می‌برد
- طغیان، فریاد زدن، اعتراض کردن، زودرنجی غیرقابل بیان یا گریه کردن
- اندیشه‌های مرگ یا خودکشی
- اصطلاحات ترس یا نگرانی
- پرخاشگری، امتناع از همکاری و رفتارهای ضداجتماعی
- مصرف الکل یا داروهای دیگر
- اعتراض دائم به درد کردن دست‌ها، یا معده بدون دلیل مشخصی
درمان برای کودکانی که با افسردگی مبارزه می‌کنند لازم می‌باشد تا بتوانند برای توسعه دادن مهارت‌های اجتماعی و دانشگاهی لازم آزاد باشند. درمان‌ها شامل روان‌درمانی به‌تنهایی یا همراه با دارو می‌باشد. در طی روان‌درمانی کودکان یاد می‌گیرند که احساساتشان را بیان کنند و راه‌های مقابله کردن با بیماری را گسترش دهند. برخی داروهای ضدافسردگی روی برخی از کودکان مفید می‌باشد اما مصرف این داروها باید کنترل شود. داروهای روان‌پزشکی نباید تنها راه درمان باشد اما، باید قسمتی از برنامه‌های جامع درمانی را در برگیرد.
ناهنجاری‌های رایج دوران کودکی – کمبود توجه و بیش فعالی
شاخص‌های اصلی ADHD شامل: بیش فعالی، تکانش گری و ناتوانی در حفظ، توجه، یا تمرکز می‌باشد. این علائم در سطوحی اتفاق می‌افتد که باعث افسردگی چشمگیر و اختلال شدیدتر از معمول در کودکان هم سن و در یک سطح رشدی می‌باشد که در پسران نسبت به دختران رایج‌تر است. این ناهنجاری اغلب از هفت‌سالگی گسترش می‌یابد اما معمولاً در بین هشت‌تا ده‌سالگی تشخیص داده می‌شود.
کودکان با ADHD
- مشکل در به اتمام رساندن هر فعالیتی که نیاز به تمرکز دارد.
- به نظر می‌رسد که به هر آنچه گفته می‌شود توجهی نمی‌کند.
- به‌طور مفرط فعال هستند، می‌دوند یا در زمان‌های نامناسب بالا می‌روند و یا از روی صندلی خود می‌پرند
- به‌راحتی گیج می‌شوند.
- مدام حرف می‌زنند و اغلب بی‌مقدمه قبل از اینکه سؤال تمام شود جواب می‌دهند.
- در منتظر ماندن برای نوبتشان رد بازی‌ها یا گروه‌ها مشکل جدی دارند.
- ممکن است ناتوانی‌های ویژه در یادگیری داشته باشند.
درمان می‌تواند شامل مصرف کردن داروها، روان‌درمانی و برنامه‌های آموزشی آکادمیک برای کمک به کودک تا بتواند به‌راحتی با مسائلش کنار بیاید. 70 تا 80 درصد از کودکان با اختلال ADHD با مصرف این داروها میزان توجه و دقتشان بالا رفته، همچنین باعث اجرای بهتر کارها، واکنش و کنترل تکانه‌های رفتاری آنها شده است. روان‌درمانی قادر است کاری کند تا کودکان از عهده ناهنجاری‌هایشان و برخوردهای دیگران برآیند. اجزای روان‌درمانی شامل کار روان‌پزشک با کودک و خانواده‌اش می‌شود که برای توسعه دادن تکنیک‌ها برای کنترل رفتار می‌باشد.
ناهنجاری‌های رایج دوران کودکی – اختلال سلوک
کودکان با اختلال سلوک، رفتاری را نشان می‌دهند که نشانگر بی‌توجهی مزمن نسبت به نورم ها و قانون‌های جامعه است. اختلال سلوک یکی از رایج‌ترین اختلالات ذهنی است که در نوجوانان دیده می‌شود. به خاطر اینکه بسیاری از علائم به رفتارهای خشن مربوط می‌شوند که ازنظر اجتماعی غیرقابل‌قبول می‌باشند. این بیماری با بزهکاری نوجوانی یا ناآرامی سال‌های نوجوانی بسیاری از مردم را گیج می‌کند. به‌هرحال افراد جوان با اختلال سلوک اغلب مشکلات نهفته‌ای دارند که گم‌شده یا نادیده گرفته‌شده است مثل؛ اختلال کمبود توجه، افسردگی، صرع یا تاریخچهٔ آسیب‌هایی که این کودکان به سروصورت خود رسانده‌اند همراه با حداقل سه مورد از رفتارهای زیر چنانچه بیش از شش ماه ادامه یابد نشان‌دهنده اختلال سلوک در کودک است که باید مورد ارزیابی قرار گیرد:
- دزدی
- دروغ‌گویی مداوم
- آتش‌افروزی
- فرار از مدرسه
- تخریب اموال، خانه، اداره یا ماشین‌ها
- تخریب اموال دیگران
- بی‌رحمی با انسان‌ها و یا حیوانات
- رفتار جنسی خشونت‌آمیز
- پیش‌قدم شدن در منازعات
- استفاده از اسلحه در منازعه
درمان برای مبتلایان به اختلال سلوک لازم است زیرا هدف کمک کردن به افراد جوان است تا درک کنند که رفتارشان چه تأثیری بر دیگران داشته است. درمان‌ها شامل؛ رفتاردرمانی و روان‌درمانی می‌باشد، یا به‌صورت انحصاری یا جلسات گروهی برگزار می‌شود. برای پسربچه‌هایی که علاوه بر اختلال سلوک، افسردگی یا ADHD دارند مصرف دارو به‌خوبی روان‌درمانی می‌تواند از علائم اختلال سلوک بکاهد.
