چرا ما خواب می بینیم؟ مردم همیشه مجذوب و شیفته رمز و راز سفرهای شبهنگام خود هستند. در طی مهرومومهای متمادی نظریههای بسیاری برای روشن ساختن اینکه چرا خواب میبینیم و کارکرد و نقش خواب چیست؛ ارائهشده است. در حال حاضر کتابهای بسیاری در زمینه ی تعبیر نشانهها و معانی خواب وجود دارد، اما این کتب بر اساس مقدماتی محدود منتشر شدند که یک علامت، کل نشانهها را دربر می گرفت. درک انقلابی جدید خواب، نشان می دهد که تعبیر خواب قبلی اشتباه بوده و ذهن هر فرد بهنوبه خود، بر اساس نیازهای فردی، با نشانهها و خوابهایی مواجه میشود.
نفوذ (پیشرفت)خواب
جدیدترین تحقیقات روانشناس مشهور، جوزف گریفین، به ما میگوید که چرا خواب توسط ما به وجود میآید. برای نخستین بار زیستشناسی و روانشناسی خواب با یکدیگر ترکیب شدند تا مدلی به وجود بیاورند که مورد تائید بسیاری از روانشناسان صاحبنام سراسر جهان قرار گیرد. پروفسور هانس آیزنک در کتاب منشأ خواب به قلم جو گریفین، می گوید: بسیار خوب و متقاعدکننده است. حتی بیشتر از نظریههای فرویدی و یونگی. تعبیر و تفسیر جو گریفین از خوابهای آنان، کاملاً و تماماً منطقی است.
خوابها برانگیختگی هیجانی را تخلیه می کنند.
این نکته که بعضیاوقات خواب با احساسات و هیجانات شما سروکار دارد؛ قابلقبول و پذیرفتنی است؛ اما بااینوجود همهی احساسات و هیجانات منجر به خواب دیدن نمی شوند. فقط برانگیختگی و تحریکات احساسی ما که در زمان بیداری، ابراز نشدهاند منجر به خواب دیدن ما می شوند. بهعنوانمثال اگر شما دعوایی پر سروصدا با معشوق یا همسر خود داشته باشید؛ بعید است که در این مورد خواب ببینید. به خاطر اینکه برانگیختگی احساسی شما سرشار از عبارات و الفاظی بوده که شما را به نوعی تخلیه کرده است. بااینهمه مثلاً اگر شما در محل کار خود از کسی ناراحت یا عصبانی شوید و نتوانید عصبانیت خود را ابراز کنید؛ این رنجش احتمالاً در زمان خواب و خواب دیدن شما بروز خواهد کرد (این موضوع، دلیلی برای این است که چرا خواب و خوابهای مصنوعی به هم مرتبط و پیوسته هستند).
خوابها چگونه عمل می کنند؟
ذهن ما یا بهتر بگوییم مغز ما، برانگیختگی احساسی و هیجانی را با شکلدهی خواب، بهصورت یک قصه که درست موازی و همراستای زندگی واقعی است؛ سرازیر میکند. به عبارتی یک استعاره میسازد. بنابراین، چنین همکار و یا دستیاری که توضیح آن داده شد، ممکن است یک هیولا را به ما نشان دهد. در این مورد عصبانیت شما برای اینکه به خالق این خواب حمله کنید و او را نابود سازید (همان عصبانیتی که ابراز نشده) مجاز می باشد. اگر در روز بعد، شما با عصبانیت به همان موضوع فکر کنید (نشخوار ذهنی داشته باشید)؛ این امکان وجود دارد که خوابهای تکراری ببینید که در آن، مغز شما مشکل را بهوسیله همان راهحل می کند.
نشخوار فکری موجب خواب دیدن می شود.
یکی از راههای بسیار رایج، برای به وجود آوردن برانگیختگیهای احساسی ابراز نشده، نشخوار فکری است. معمولا بهندرت موقعیتی پیش میآید تا بتوان احساسات را درجایی بیان کرد؛ به این دلیل که ما این کار را در ذهن خود انجام میدهیم. افراد افسرده بیش از افراد عادی یعنی آنان که افسرده نیستند خواب میبینند؛ به این دلیل که آنان معمولاً بیشتر نشخوار ذهنی و فکری دارند. این موضوع می تواند نتیجه فرسودگی ذهنی و جسمی باشد (برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد ر. ک. به راه یادگیری در “افسردگی بالینی“).
یک نمونه: تعبیر خواب
این نمونه، خواب یک خانم است: او در یک روز آفتابی پشت سکان یک کشتی بود. همهچیز خوب پیش می رفت تا اینکه ناگهان زنی جادوگر که دو سر داشت به او حملهور شد. زن جادوگر وانمود کرد که می خواهد کشتی را از مسیر اصلی منحرف کند.
در این خواب، این خانم احساس برآشفتگی و خشم کرده بود اما احساس میکرد که گویی دستهایش به دلیل اینکه باید کشتی را هدایت کند؛ بسته است. ناگهان جادوگر، چاقوی تیزی پدید آورد و به سمت او حملهور شد، که معمولاً در این لحظهی خواب، این خانم عرق کرده و خیس از خواب بیدارمی شود.
از وی خواسته شد تا اگر موضوعی در زمان بیداری او وجود دارد که موجب عصبانیت و ایجاد حس دافعه در وی می شود؛ بیان کند. او در ابتدا اظهار داشت که هیچ نکته خاصی وجود ندارد، اما پس از بررسیهای بیشتر گفت که مادر شوهرش یکشنبهها به دیدن او میآید (همان روز آفتابی در خواب). بهعلاوه، اکثر این ملاقات بدون اطلاع قبلی و دعوت، صورت میپذیرد (همان حمله در خواب است که بدون آگاهی قبلی رخ می دهد). مادر شوهر او همیشه احترام عروس خود را حفظ کرده است اما این خانم میداند که مادر شوهرش حرفهای تحقیرآمیز و توهینآمیز بسیاری را درباره او به شوهرش گفته و به همین دلیل تقریباً می توان گفت که فرد دورویی است(جادوگر خواب هم دارای دو سر می باشد). در این بازدیدها و ملاقاتها، مادر شوهر سعی کرده که از چگونگی انجام کارهای خانه و رسیدگی به فرزندان که وظیفهی عروسش است؛ به نوعی سر دربیاورد و خود را به نوعی جانشین عروسش کند و کارها را از اختیار او خارج کند (جادوگر خواب نیز قصد داشت هدایت کشتی را از دست او خارج کند و بنابراین، این اتفاق می افتد). این زن احساس می کند که مورد حمله قرارگرفته و زمانی که مادر شوهرش او را ترک می کند، احساس آرامش و رهایی می کند. او احساس میکند که نمی تواند چیزی بگوید (درست مثل خوابش که حس میکرد دستهایش بسته است).
دکتر اندرو میز، دستیار تهیه و ویراست “خواب و خواب” دیدن میگوید: کتاب “منشأ خواب” معنی و مفاد بیشتری را نسبت به نظریات فروید و یونگ در مورد خواب به وجود می آورد.
چگونه بفهمید معنای خواب شما چیست؟
نمادگرایی در خواب اغلب بهصورت خیلی ساده از اتفاقات اخیر قرض گرفته میشود. اولین باری که خواب مذکور برای آن خانم اتفاق افتاد، درست پس از تماشای برنامهی تلویزیونی دربارهی قایقرانی بود. نشانهها و علائم معمولاً اتفاقی و تصادفی هستند؛ این همان احساسی است که در خواب موجب نگهداری کلید برای باز کردن خوابها و معنی و مفهوم آنها می شود.
احساسات ما در خواب، معمولاً نوع اغراقآمیز احساس ما در زندگی واقعی نسبت به موضوعی خاصی است که موجب میشود خواب آن را ببینیم. اگر شما در خواب احساس وحشت کنید و به این فکر کنید که اخیراً کی در هنگام بیداری این اتفاق برای شما افتاده؛ مسلماً کمی خواهید ترسید؛ و یا اگر شما به شکلی دیوانهوار می خندید، دنبال آخرین زمانی بگردید که چیزی خندهدار دیدید اما احتمالاً خنده شما برای آن مسئله، ساختگی، زوری و به شکل قهقهه بوده است.
هنگامی که برای یک خواب، همتا و تطبیقی یافتید این احساس را می کنید که وارد جای دیگری شدهاید. درست مثل درک و استنباطی که بیشتر از یک توجیه عقلی است.