اختلال وحشت زدگی حمله حاد شدید اضطراب همراه با احساس مرگ قریب الوقوعی باشد. مشخصه اختلال وحشت زدگی، حملات و دوره های مجزای ترس شدید هستند. نخستین حمله پانیک اغلب کاملا خود به خود است، اما گاهی نیز حمله های پانیک در پی برآشفتگی، فعالیت بدنی، فعالیت جنسی یا آسیب هیجانی متوسطی ممکن است روی دهند.

نظریات روانکاوی برای توضیح نحوه ی پیدایش اختلال پانیک ارایه شده است. در نظریه های روانکاوانه اختلال پانیک را نتیجه ی دفاعی ناموفق در برابر تکانه های اضطراب انگیز می دانند. آنچه در گذشته، اضطراب هشدار دهنده ی خفیفی بود، به احساس فلج کننده ی تشویش بدل می شود و سپس علایم جسمی کار را یکسره می کند. حمله های پانیک از نظر نوروفیزیولوژی به منطقه مومیه (لوکوس سرولیوس) مربوط اند، اما شروع پانیک را عموما به عوامل محیطی یا روانی ربط می دهند. میزان وقوع وقایع پر فشار زندگی به ویژه از دست دادن (LOSS) در ماه های پیش از شروع اختلال پانیک، در بیماران دچار این اختلال بیشتر از افراد شاهد است. وانگهی، این گونه بیماران نوعا بیشتر از افراد گروه شاهد، از وقایع زندگیشان رنج میبرند. جدا شدن از پدر و بیشتر مادر در اوایل کودکی، سابقه ی مورد سو استفاده جسمی و جنسی قرار گرفتن در دوران کودکی (کودک آزاری) از دلایلی است که ممکن است باعث شود شخص به اختلال وحشت زدگی مبتلا شود.

در مطالعات همه گیر شناسی شیوع مادام العمر اختلال پانیک را یک تا چهار درصد شیوع شش ماهه آن 0/5 تا 1 درصد و شیوع مادام العمر حمله های وحشت زدگی را سه تا پنج و شش دهم درصد گزارش کرده اند. زنها دو تا سه برابر بیشتر از مردها ممکن است مبتلا شوند که البته تشخیص کمتر از واقع اختلال پانیک در مردان نیز ممکن است در این عدم تساوی نقشی داشته باشد.

تنها عامل اجتماعی که در پیدایش اختلال پانیک دخیل دانسته شده، طلاق یا جدایی اندکی پیش از شروع اختلال است. اختلال پانیک بیش از همه در جوانان روی می دهد، به طوری که میانگین سنی تظاهر آن حدود بیست و پنج سالگی است، البته هم اختلال پانیک و هم بازار هراسی در هر سنی ممکن است پیدا شود. گزارش شده که اختلال پانیک در کودکان و نوجوانان هم روی می دهد و احتمالا در آنها کمتر از واقع تشخیص داده میشود.

اختلال پانیک معمولا در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود، ولی مواردی از آن در کودکی، اوایل نوجوانی و میانسالی نیز شروع شده است. برخی از داده ها تلویحا بر این نکته دلالت میکنند که در شروع اختلال پانیک، استرسهای روانی_اجتماعی افزایش یافته اند، اما استرس معینی را در اکثر موارد نمی توان شناسایی کرد. اختلال پانیک در کل اختلال مزمنی است، اما سیرش در هر بیمار و نیز در یک بیمار واحد در زمانهای مختلف، به گونه ای متفاوت است. پیگیری های دراز مدتی را که در حال حاضر در مورد اختلال پانیک صورت گرفته، به سختی می توان تفسیر کرد، چون از نظر اثرات درمان کنترل نشده اند. با این حال به نظر میرسد حدود سی تا چهل درصد بیماران در پیگیری دراز مدت بی علامت می شوند، حدود پنجاه درصدشان علایم مختصری دارند که تاثیر چشمگیری بر زندگیشان نمی گذارد و حدود بیست درصد از بیماران همچنان علایم قابل توجهی خواهند داشت.

• اختلال افسردگی اساسی
• اختلال دو قطبی
• اختلال مصرف الکل
• اختلال اضطراب اجتماعی
• فوبیا
• آگورافوبی

• دارو درمانی
• درمان شناختی-رفتاری
• گروه درمانی
• خانواده درمانی

به زودی

اشخاص مشهور دارای اختلال وحشت زدگی عبارتند از:

• ادوارد مونش(نقاش)
• اسکارت جوهانسون
• جانی دپ
• اوپرا وینفری
• ادل(خواننده)
• جان اشتاین بک(نویسنده)

به زودی

مرد 78 ساله به علت حمله هایی با احساس ترس، بیقراری و نیاز به هوای آزاد برای رهایی از احساس ناراحتی به متخصص مراجعه کرد. او گفت آخرین بار یک هفته پیش ساعت 3 بامداد این حالت روی داده است. از خواب بیدار شده و احساس می کرد دیوار ها در حال ریختن بر سرش است. او گفت این احساس رویا نبوده و در آن زمان بیدار بوده است. او بلند شد و لباس پوشید و بیرون رفت. هوا خیلی سرد بود، اما به تدریج حالش بهتر شد. رفع تمامی نشانه هایش یک روز کامل طول کشید. او گفت که تهوع، احساس خفگی، تپش قلب، تنگی نفس و نابهنجاری بساواشی نداشت.

در عین حال احساس لرز داشت و تعریق می کرد و بطور متناوب سرگیجه هم داشت. فکر می کرد که اگر از خانه فرار نکند می میرد. به یاد آورد که 30 سال پیش در عمل جراحی چشم تجربه ی این حالت ها را داشته بود. او می گفت دو چشمش را بسته بودند و سرش را بین دو کیسه پر از شن برای جلوگیری از حرکت سرش قرار داده بودند. او چند روزی از رختخواب خود به همین علت نتوانست بیرون بیاید. وقتی بهبود یافت تا یک سال دچار این حمله ها می شد. تغییراتی در خواب و اشتها یا وزنش نداشته و دوره های گریه هم نداشته است. انرژی او هم به گفته خودش کاهش نیافته بود. به علت افزایش تنش هایش 2 ماه دیازپام مصرف کرده بود. می گفت به تازگی مشکلاتی در حافظه داشته است. بررسی های بیشتر نشان داد که از نظر حفظ تعادل مشکلاتی دارد.